Alabazan taldeko Bego saiatu da ipuinekin adinaren araberako sailkapen bat egiten. Elgetako udal liburutegian egindako saio batean entzun dizkiogu hona ekartzen saiatuko garen hainbat aholku. Hala ere, argi utzi zuen mugak jartzea oso zaila dela oso lausoak direlako. Beraz, ez hartu sailkapen hau modu oso zorrotzean. Izan dadila orientazio bat.

0-2 edo 0-3 adin tarteko umeentzako liburuak gehiago dira jostailuak liburuak baino. “Hemen ez dago istoriorik. Adin horretan umeek ez dute ahalmenik istorio baten hasiera, korapiloa eta bukaera jarraitzeko eta ulertzeko. Ahozko literatura da”.

Hizkuntzaren musika

Ipuin kontalariak argi du adin honetako umeek istorioak baino gehiago entzutea behar dutela. “Hitz egiten ikasten hasteko hizkuntzaren musika eskaini behar diegu, gehienbat. Hala, gomendatzen dira abestiak, olerki txikiak, lo egiteko kantak edo sehaska kantuak, sendatzeko kantak, hitz jolasak, gorputza ezagutzeko hitz jolasak… Halakoak asko gustatzen zaizkie”.

Txikiek behar dutena beraiekin egotea dela dio Bego Alabazanek, beraiekin hitz egitea, beraiek ukitzea, beraiekin arnastea… “Eta hitz egin beharko genuke beraiekin edozer gauzari buruz: erosketak, zer gosaldu duen, nora doan… Mesedez, ez eman mugikor bat entretenituta egon daitezen”.

Ipuinak baino gehiago jostailuak

Sasoi honetarako ipuinak liburuak baino gehiago jostailuak izaten dira. “Pilatu, bota, xurgatu edo ahoan sartzeko modukoak izaten dira. Esku txikiek erabiltzeko modukoak izaten dira, kartoi gogorrezkoak, telazkoak, koloretsuak, irudi oso argiekin eta testu gutxirekin. Batzuk musika ere izaten dute, edo askotariko materialak ukimenaz ere gozatzeko. Hemen pisu nagusia, dena den, irudiak daude eta ez testuak”.

Adin honetako haurren gai gustukoenak musika, eguneroko bizitza, animaliak… izaten dira. “Musika oso boteretsua da adin honetan eta sorpresa elementua ere bai. Badaude liburu batzuk ezkutuan dauden zatiak dituztenak. Asko gustatzen zaizkie”.

Jolasteko txinparta piztuta

Hori horrela, jolasteko txinparta piztuta edukitzea gomendatzen du adituak. “Umeei ez zaie istorioa inporta, inporta zaiena da kontatzeko asmoa, tonua, bizitasuna, onomatopeiak, musika, olerkiak, mugimendua…”.

Testuan bakarrik ez oinarritzea ere garrantzitsua da. “Adin honetako umeen liburuetan testuak oso xumeak izaten dira eta testuan bakarrik oinarritzea pena bat da suposatzen duelako parte handi bat galtzea. Marrazkietan eta irudietan testuan bezain beste gauza kontatzen dira, eta batzuetan testuan agertzen ez diren gauzak ere badaude. Beraz, jolastu hitzetan jartzera irudietan agertzen direnak, eta nork bere modura kontatzea”.

Umearen gustuak eta txikia zein fasetan dagoen kontuan hartzea ere ezinbestekoa da. Esaterako, fardela uzten ari bada, txupetea uzten… Badaude halako gaien inguruko ipuinak ere.