Mikel Makazaga: “Nerabezaroa etapa gogorra da, baina oso aberasgarria ere bada” (Bideoa)

Arrasateko Ardatz formazio eta ikasketa zentroko kidea da Mikel Makazaga. Seme-alaba nerabeak dituzten gurasoentzako saioak egiten dituzte. Aretxabaletan egingo dute hurrengoa.

Nerabezaroak, orokorrean, fama txarra du. Justifikatuta dago fama txar hori?

Nerabezaroak badu fama hori, eta zenbait kasutan nerabezaroaren ondorioak sufritzen ditugu bai nerabeek bai haien gurasoek edo hezitzaileek. Esaten dute nerabezaroa bizitzako etaparik gogorrena dela, zahartzaroa baino gogorragoa. Dena den, kontuan hartu behar dugu baita ere nerabezaroak duen garrantzia. Pentsatu behar dugu etapa horretan sortzen direla etorkizunerako oinarriak. Hala, etapa gogorra da baina baita oso aberasgarria ere.

Gurasoen kezka nagusiak zeintzuk dira? Akaso seme-alabekin eman daitekeen komunikazio etena?

Gai izarra da, bai. Etortzen zaizkigun gurasoek sarri diote komunikazioarekin lotutako gatazkak edo arazoak dituztela. Saiatzen gara ahal dugun neurrian komunikazioaren inguruan jarduten, eta gakoak ematen gurasoen eta nerabearen arteko harremana komunikazioaren bitartez nola hobetu daitekeen azaltzeko.

Bestelako ze kezka dituzte gurasoek?

Asko daude. Etxe bakoitzean, harreman bakoitzean kezka edo arazo konkretuak daude. Askotan antzekotasunak ematen dira, baina kasu bakoitzak bere ezaugarriak ditu. Ezin dira guztiak zaku berean sartu. Guk gainera horrela ikusten dugu. Bakoitza bere munduarekin dator, bere maparekin, eta saiatzen garena da hor eragiten.

Gurasoak aurretik nerabe izan dira. Alde handiak daude gaur egungo nerabezaroaren eta aurreko belaunaldiak bizi izan zuenaren artean?

Ez dakit zer esan. Ziurrenik egongo dira desberdintasunak: etapetan, denbora kontuetan… Behar bada hor aldaketa bat egon da. Gizartean aldaketak eman diren moduan nerabezaroan ere aldaketak emango ziren. Baina hori esanda gehituko nuke esentzian nerabezaroak paper berdina jokatzen jarraitzen duela. Heldutasunerako bide horretan oinarriak jartzeko etapa da.

Ausartuko zinateke aholku orokor bat ematera?

Gure saioetan aholku oso gutxi ematen ditugu, ez esatearren batere ez. Kezkak elkarbanatzen saiatzen gara, eta irteten diren gaiak lantzen ditugu irtenbide bat topatzeko. Gurasoei erremintak ematen saiatzen gara etxera joandakoan ahalduntze hori emateko.

Guraso gehienek buruan ekartzen duten ideia da ea nola hobetu seme-alaba edo nola aldatu seme-alaba nerabeek dituzten jarrerak. Eta normala da, baina guk ez dugu nerabeekin lan egiten. Guk gurasoekin egiten dugu lan, eta ematen ditugun erremintak gurasoentzako dira.

Gurasoek badituzte hainbat aukera aldatzeko, eta aldaketa horien bitartez seme-alabengan eragin dezakete. Ardura kontzeptuaz dihardut. Gurasoek gurasoaren paperaz arduratu behar dira, beraien zatiaz. Ikusten ari gara nor bere zatiaz arduratuz gero aldaketak etor daitezkeela bestearengandik.

Nerabe baten heziketan ze garrantzi du komunitateak?

Oso handia. Oso argi daukagu. Nerabezaroa babesteko oso garrantzitsua da guztien inplikazioa —irakasleak, hezitzaileak, gurasoak…—. Zergatik? Nerabezaroak erantzun integral bat behar duelako. Ezin zaio ardura guztia nerabeari egotzi, edo gurasoari, edo eskolari… Ardura konpartitua da. Nork bere esparrutik egin behar du lan. Erantzun integral hori ezinbestekoa da.

Eta nerabezaroaren kasuan prebentzio lana egin daiteke seme-alabak gazteagoak direnean?

Badaude liburu oso interesgarriak. Asko idatzi da gai horren inguruan eta beti dago ondo teoria irakurtzea. Baina zorionez edo zoritxarrez uste dut unea iristen denean behar izaten direla erantzunak. Prozesua orduan bizitzen da. Presta daitekeen nolabait? Bai. Jantzi gaitezke gaiaren inguruan, baina unea iristen denean hartu behar dira erabakiak.

Denok bizi izan dugu nerabezaroa modu oso berezian, eta horrek horrela izaten jarraituko du. Kontua da unea iristen denean jakitea nola erantzun, eta ahal dela norberak nahi duen moduan izatea; izan ere, nerabezaroari erantzuteko modu ezberdinak daude, eta denak izan daitezke baliogarriak. Kontua da norberak zein bide aukeratzen duen, eta erabaki hori kontzientea bada ba askoz hobeto.