Bizitzako arrakasta pertsonalerako oinarriak haurtzarotik jasoko dugun hezkuntza batean amesten dihardut. Nire bizitza pertsonalerako eta profesionalerako sendotasun gehiago eskainiko dizkidaten lanabesen bilaketan, Marshall Rosenberg-en Komunikazio Ez Bortitza (KEB) topatu nuen nire harremanak ahalik eta gehien elikatzeko, neure buruarekin dudan harremana barne. KEBren helburua da kalitate handiko konexioa sortzea, horren bitartez, batak bestearen egoera ezagututa bi alderdientzako irtenbide onuragarriak izango diren emaitzak lortuz, denok irabaziz edo aberastuz.

Marshal Rosenberg

KEB ez da zerbait mekanikoa, eta erabiltzen ditugun hitzek ez dute bermatzen komunikazio mota hori. Gure elkarrekintzetan jartzen dugun intentzioaren baitan dago, eta horregatik jartzen dudan asmoa edo energia esanguratsuagoa izango da, erabili ditzakedan hitz zehatz edo perfektuak baino. Marshall Rosenberg-ek gure asmoa zein den egiaztatzeko modua zuen, ondorengo hau galdetuz: “Zertan jolastu nahi duzu, arrazoia edukitzen edo zoriontsu izaten?”

Egoera konkretu batean, neuri eta beste pertsonari gertatzen ari zaiguna zintzotasunez adierazteko gaitasuna eta besteari enpatiaz entzuteko gaitasuna eskatzen ditu, jasotzen ditudan hitz edo ekintzetatik haratago. Bi gaitasun horietako bakoitzak lau osagai ditu: egoeraren behaketa, pizten diren sentimenduak ezagutzea, ditugun beharrak identifikatzea eta eskaera egitea (beharrak asetzen lagunduko dizkidan ekintza konkretuak).

Zintzotasunez adierazteko edo enpatiaz entzuteko gai izateko ezagutu beharreko piezarik garrantzitsuenak, ase nahian gabiltzan beharrak dira. Gizaki guztiontzat unibertsalak diren balore, grina edo aspektu garrantzitsuak, edonor hazi eta loratzeko beharrezkoak ditugun baldintza ezinbestekoak dira. Horiek gure ekintzak egiten ditugun moduan egitearen arrazoi edo motorra dira, gure motibazioak. Marshallek zioen moduan, gizakiok ez dugu geure premiak asetzen saiatzea besterik egiten, nahiz eta erabiltzen ditugun modu edo estrategiak, batzuetan, traketsak, kaltegarriak edo tragikoak izan.

Eta guzti honetan, sentimenduak mezulariak dira, gure beharrak aseak diren ala ez ohartarazten gaituzten abisuak (sentimendu atseginak aseak ditugun seinale eta desatseginak, asegabeak dauden adierazle). Epaiak, etiketak, iritziak, exijentziak, “betebeharrak”, mehatxuak … ere, gure beharren batek atentzioa behar duenaren seinale dira.


PROZESUA


Guraso moduan milaka egoera ditugu gure arreta aipatutako lau osagaietara zuzentzeko, egoera errealetan, pasa aurretik edo ondoren.


Argitu zer gertatzen zaidan:


BEHAKETA: Gertaeren deskribapena egin, ikusi edo entzuten dudanarekin. Adibidez: “Jaten ari garen bitartean sakelekoarekin ikusten zaitudanean…

SENTIMENDUAK: Nola sentitzen naiz hau gertatzen denean? Adibidez: deseroso sentitzen naiz…
BEHARRAK: horrela sentiaraztera eramaten nauten balore, irrika, premia, edo aspektu garrantzitsuak. Adibidez: “mahaian gaudenekin begirunea eskaintzea eta harremanetan egotea asko baloratzen ditudalako…
ESKAERA: Gure bizitza aberasteko, gure beharrak zaintzeko, norberari, besteari edo hirugarren bati galdetu nahi dizkiogun ekintza zehatzak. Adibidez:”zer iruditzen zaizu elkarrizketa presazkoa bada amaiera emateko tarte bat hartzea eta ez bada, bazkaldu ondoren jarraitzea?


Besteari zer geratzen zaion entzun

BEHAKETA: Gertaeren deskribapena egin, ikusten eta entzuten diren ekintza konkretuekin. Adibidez: “Jaten ari garen bitartean sakelekoarekin ikusten zaitudanean eta jasotzeko eskatzen dizugunean…”
SENTIMENDUAK: Nola uste duzu sentitzen dela gertatzen ari denarekin? Adibidez: “haserre edo ezinean aurkitu zaitezkela imajintzen dut…”
BEHARRAK: Horrela sentitzera bultza dezaketela iruditzen zaizkigun pertsona honen balore, premia edo aspektu garrantzitsuak. Adibidez: “beharbada entretenitzea behar duzulako izan daiteke eta benetan interesatzen zaizkizun gauzetan arreta jarri nahi duzulako…”

ESKAERA: Beste pertsonari bere beharrak aseak izateko gustatuko litzaizkioken ekintza konkretuak. Adibidez: “ikaragarri gustatuko litzaizuke hau ulertuko bagenizu…”


BAIEZTAPENA: Beste pertsonarekin baieztatu egin dugun hipotesia zuzena den ala ez. Adibidez: “horrela da? hau da gertatzen zaizuna?”


Elkarrizketa honen jarraipena argitzen joango garen beharren arabera izango da. Nire beharrak eta bereak axola zaizkigula sentitzetik eraiki ahal izango dugu biontzako estrategi egokiena “zer iruditzen zaizu tarte bat hartzen badugu mahaiko momentuetan begirunea, komunikazio eta zure entretenimendurako moduak aztertzeko?

Jakinekoa da bestearekin ados ez gauden zerbait modu horretan entzutea, ez dela zerutik erortzen den zerbait, eta beraz, praktika eskatzen duela.
Horrek ez du esan nahi zentraturik egon behar garenik uneoro edo lauak izan behar dugunik, aztoratu gabe eta entzute osoa eskainiz une guztietan. Gizakiak gara, mugatuak eta nire erronka da ahalik eta kontzientzia gehien edukitzea, nigandik eta besteengandik noiz deskonektatzen naizen ohartzeko.