Gehienontzako amaitu dira udako oporrak, eta familia askotan puzzlea nola osatu ezinean ibiliko dira. Lana, zaintza eta bizitza pertsonala bateratzea da kontziliazioa. Gaia landu dute Euskadi Irratiko ‘Faktoria’ saioan.

Captura de pantalla 2015-10-08 a las 18.24.27

Mundua ez dago pentsatua umeak zein nagusiak zaindu eta lana batera egin behar dutenentzako. Amatasun/aitatasun baimenei dagokienean Espainiar estatuan daude Europar Batasuneko baldintza eskasenetakoak. Soldata osoa jasota 16 asteko baimena agintzen du espainiar legeak. Aitari, berriz, hamar eguneko baimena.

Erresuma Batuan %90 kobratzen da, baina 42 asteko amatasun baimena dute. Finlandian 21 asteko baimena dute eta soldataren %90 kobratzen dute  Alemanian 14 aste dituzte soldataren %100 eskuratuta, baina baimen hori 44 astera arte luza dezakete soldataren erdia kobratuta. Suedian, berriz, 68 asteko amatasun baimena dute aurreneko 21 astean soldataren %100 kobratuta, eta ondoren %80. Alde handiak daude, baita ere behin amatasun baimena amaituta edoskitzearekin jarraitu nahi duten emakumeentzako.

Euskadi Irratiko Faktoria saioan eman dituzte datu horiek guztiak kontziliazioari eskaini dioten tartean. Conciliación Real Ya mugimenduko kide Eider Fernandez elkarrizketatu dute. Etxetik lan egitea baimenduko duten politikak bultzatzearen eta lan ordutegiak berrikustearen beharra agertu da Fernandezek. Gaiak mentalitate aldaketa ere eskatzen duela dio lantokian egoteari garrantzia handiegia ematen diogulako. Azpimarratu du, baita ere, bakarrik bizi direnak ere kontziliatzeko eskubidea dutela. Gehienetan seme-alaben edo pertsona nagusien zainketan dihardutenekin soilik lotzen dugu kontziliazioa.

Jarraian Faktoria saioan egindako elkarrizketaren entresaka bat.

—

Zer da kontziliazioa?
Edukitzea zure bizitza antolatzeko eta ondo uztartzeko bide bat. Askotan hitz egiten da kontziliazioaz umeak daudenean tartean, baina bikote batean edo bakarrik bizi den pertsona batek ere kontziliatu behar dute. Aukera behar du lana eta eguneroko bizitza ondo eta modu orekatuan antolatzeko.

Nola sortu zenuten mugimendua? 
Sortu zen orain bost urte nik urtebeteko alaba nuenean, eta bat batean mahaia gainean dituzu ordura arte ez zeneuzkan arazoak: edoskitzea nola antolatu, umea gaixotzen denean nola antolatu… Ama talde bat elkartu ginen eta sare sozialetan mugitzen hasi ginen. Komunikabideetan soinu pixka bat egin genuen baina sare sozialetan mantentzea ere zaila egin zaigu. Eta oinarrizko arazo bat dago: gizartea ez dago oraindik prest edo ez du argi ikusten bidea zein den. Kontziliazioa bakoitzarendako gauza ezberdin bat da, eta familia bakoitzak behar duena bilatzeko aukera izan beharko luke.

Zein litzateke behar handiena?
Lan ordutegiak. Eta kontu honetan lan sektoreak ezberdindu behar ditugu. Batzuetan malgutasun handia eskaini daiteke, baina ez da egiten. Beste batzuetan, sektore industriala kasu, zailagoa da malgutasun hori lantzea. Neurtu daiteke ordu kopurua, lan jarduna kontzentra daiteke, Europa mailan erabiltzen diren ordutegietara jo daiteke… Gero badaude lanpostu batzuk eskaintzen dituzten aukera gehiago baina baliatu egin behar dira, eta hor dago beste gako bat: norberaren ardura edo erantzukizuna. Enpresa-buruak langilearen konpromisoa ikusi behar du; alegia, ikusi behar du langileak bete egiten dituela bere ardurakoak diren lanak. Enpresa-burua malgua izango da, baina langileak erantzukizunez jokatu behar du. Konfiantza maila bat behar da.

Enpresek lantzen dute kontziliazioa? 
Mugimendua ikusi dugu bost urteotan, baina gehienetan langileengandik abiatu da eskaera. Enpresa handi batzuk landu dute gaia programa berezi batzuk garatuz, eta txiki batzuetan konfiantza maila hori dago eta antolatu egiten dira. Baina orokorrean ez dago dinamika bat kontziliazioaren gaia bideratzeko. Gizarte honetan ez da oinarrizkotzat jotzen.

Etxean lan egitea, azkenean, ez da bihurtzen tranpa bat langile horrentzako?

Teknologiak gauza asko ahalbidetzen ditu orain, eta egia da etxetik lan egitea bihurtu daitekeela tranpa bat, baina norberak jarri behar ditu mugak. Egia da oso berandura arte egon zaitezkeela lanean, baina umeekin egoteko aukera izan baduzu egunean zehar eta zuretzako garrantzitsua bada… Hemen ere betikoa, nork bere mugak eta bere oreka bilatzea da gakoa.

Eta aitatasun baimenarekin zer gertatzen ari da? Propio ari dira eztabaida atzeratzen? Esan zuten hamar egunetik hilabetera pasako zutela baimen hori, eta Europa mailan adostuko zutela. 

Borondate politiko kontua da eta gizarte batek dituen baloreak. Baita ere ze kapazitate daukagun erabakitzeko garrantzitsua zer den eta zer ez. Eta beste gauza bat, bakarrik bizi direnak ere kontziliatzeko eskubidea dute.

Argazkiaren iturria hemen.