DIAGNOSTIKOAREN ETIKETA JARTZEKO ARRISKUA

Elkarrizketan baina, askotan aipatu genuen Etiketak jartzearen arriskua. Honegatik gaur, 2014. urtean argitaratu genuen kolaborazioa dakargu guraso.eus-era.

DIAGNOSTIKOAREN ETIKETA JARTZEKO ARRISKUA

 Askotan entzun ditzakegu honelako esaldiak: idazterako eta irakurtzerako orduan “zera”… da, edota … “ zera” duten haurrak honelakoak dira… Honelako etiketekin haurra sailkatu egiten dugu, beraien nortasuna, preferentzia, gustuak, nahiak eta abar dituztela ahaztuz eta talde global baten barruan sartuz.

 Diagnostiko batekin etiketatzeak

 Haur baten ikasketak, bere genetika, ingurunea, etab. inguratzen duten pertsonek markatzen dute.

Haur batek inguruari eta gauzei egokitzeko dituen gaitasunak, oso handiak dira, belaki edo esponja batek moduan jokatzen du eta estimulu desberdinak aldi berean xurga ditzake. Garrantzitsua da bere inguruak, ondo egiten dituen gauzak goraipatzea, gaizki egiten duenarekin bakarrik fijatu gabe, horrela motibazioa eta ikasteko gogoa hazten baita. Beraiek kontziente dira besteekiko desberdintasunak dituztela, baita ikasteko zailtasun handiagoak ere, eta hau nabarmenagoa da haurra nagusitzen doan heinean.

Haur bati diagnostiko baten etiketa jartzen badiogu, estereotipatu egiten dugu; ondorioz bere indibidualtasuna ahaztuz eta gainera, haurra bera honen jabe bada, orduan eta min handiagoa egiten diogu. Honek aitzaki gisa balio diezaioke, edota auto-estima jaitsi. Beraz ezin ditugu esaldi jeneralizatuak erabili: “horrelakoa da … duelako”, “kostatu egiten zaio … delako”, “hau berarentzat zaila da … duelako” eta abar. Nahi gabe, haurra mugatu eta enkailatu egiten dugu.

Etiketaz bakarrik gelditzen bagara, ez diogu haurrari aukerarik ematen eta mugatu egiten dugu, segurtasun falta, inestabilitatea eta deskonfiantza sortuz, bai bereganako, baita inguratzen duten pertsonenganako ere. Enkapsulatu egiten dugu, errotulu bat jartzen diogulako, berak dakiena erakusteko aukerarik eman gabe.

Haurra estimulatu egin behar dugu era global baten barruan eta ez etiketak dioenaren atzean. Daukan arazoaz kontziente bada, motibazioa murrizten zaio eta aitzakia bihur daiteke, kostatzen zaion gauzen aurrean arrazoi gisa erabiliz, errendimendua eta ikasteko gogoa gutxi araziz.

Garrantzitsua da, estrategia, errekurtso eta ekintza desberdinak bilatu eta aurkitzea, haurra gustura senti dadin. Gainera gaizki egiten badu zuzentzeko aukera eman behar zaio, sari positiboen bitartez, bere auto-estima indartuz.

Etiketek haurra markatu, lotsa arazi, mugatu eta diskriminatu egin dezakete, bai lagunen aurrean, baita nagusien aurrean ere. Arazoak dituzten haurrengan, omisioak, despisteak, ahaztutako gauzak, apatia, desmotibazioa, arreta eza, ukazioa, beldurra eta abar bultzatzeko bakarrik balio dute.

Erabil ditzakegun etiketak

 Etiketa argi bat dagoenean, garrantzitsua izaten da haurrari bere buruarekiko irudi positibo bat erakustea. Pisu asko duten hitzik ez erabiltzen saiatu behar gara: “inoiz”, “beti”, bezalakoak haurra itxi egiten baita ikasteko dituen aukerak murriztuz.

Haurraren arreta lortzea da lehenbiziko helburua, berak ondo egiten dituen jarduerak, kostatzen zaizkion jarduerekin nahastuz. Ezin du behin eta berriz frakasoaren sentsazioa izan, honek askotan ahalegin guztiak bertan behera uzteko besterik balio ez duelako. Lana egiteko gogoa kendu, auto-estima jaitsi eta bere buruarekiko lotsa senti arazi diezaioke. Era berean etiketak, beren burua justifikatzeko erabil ditzake eta ezintasun baten aurrean, honek gerora izan ditzakeen ondorio negatiboak kontutan hartu gabe. Esate baterako eskola porrota.

Nagusien garrantzia

 Gogoratu behar dugu haur batentzat zein garrantzitsua den nagusiaren onarpena. Lortu dituen gauza positiboei erreferentziak egin behar zaizkie eta beti gauza errazenetatik zailagoetara pasatu, aurrerapenak ikus ditzan eta zailagoetarako gogoa mantendu dezan. Nagusi (terapeutak, irakasleak, gurasoak …) eta haurraren artean konfiantzazko giroa lortzea ezinbestekoa da, porrotari beldurrik ez izateko.