Litekeena da une batean edo bestean familia bertan edo inguruan gaixotasun larriren bat gertatzea; osasun fisikoan edo psikologikoan erabateko eragina sor lezakeena. Istripu larria izan daiteke, iktura, bihotzekoa, minbizia… Baina ba al dakigu nola jokatu behar den seme-alabekin? Horretarako gakoak eman ditu Juan Carlos Alonso psikologoan Puntua aldizkarian.

Egoera horiek gure seme-alaben garapen psikoemozionalean eragin esanguratsuak sor ditzakete. Honako hauek izan daitezke, besteak beste: segurtasunik eza, antsietatea, beldur irrazionalak… Izan ere, gaixotasun larriren bat gertatzen bada gure inguruan, modu kontziente edo inkontzientean galerasentsazioa eragiten du ia automatikoki. Hau da, izan, bizi edo eduki duguna galtzeko beldurra; egoera, bizimodua, gauza, pertsona… Horrekin sortu dugun lotura afektibo edo psikologikoa galtzeko arriskuaren sentimendua.

Gaixotasuna jakinarazi hasieratik

Nola jokatu behar dugu, bada, guraso zein hezitzaile moduan gaixotasun larriren bat bada? Lehenik eta behin, gaixotasunaz informatu behar diegu. Informatzerakoan haurren heldutasuna, ulermen maila, izaera eta gaixoarekin duen harreman mota kontuan hartu beharko genituzke. Horretarako, leku eta denbora egokiak aukeratu behar ditugu eta nahi dituzten galderak egiteko aukera eman behar diegu. Gainera, informazioa dosifikatu egin behar dugu; zer pronostiko duen, zernolako eboluzioa izango duen —baldin badakigu, noski—.

Bestetik, informazioa gaixotasunaren hasieratik eman beharko genuke eta ez badute gehiago jakin nahi, errespetatu. Helburua egia esatea da, baina leuntasunez. Gezurra esatea inoiz ezin daiteke justifikatu. Dena dela, heldu bezala, gomendagarria da ate bat irekita uztea itxaropenarentzat.

Informaziorik ezak antsietatea eta segurtasun-gabezia sor dakizkieke seme-alabei. Haurrek txiki-txikitatik sumatzen dute zerbait gertatzen dela familian, baina okerrena da ez dakitela zehazki zer gertatzen den. Horregatik, egoerarekin amets egin dezakete eta euren mamu psikologikoak eraiki.

Halaber, gomendagarria da gaixoaren zainketak adostea; adibidez, galdera horiek familian planteatuz: zer egin dezake bakoitzak? Zenbat denbora eskaini diezaioke bakoitzak? Gaixoari sendaketak egiten irakatsi, harekin egin ditzaketen ekintzak —argazkiak erakutsi, irakurri, zerbait kontatu, gehien gustatzen zaiena…—. Helburua familia sostengatzea da. Horretarako, egokia da egutegiak eta ordutegiak antolatzea… Baina kontu handia izan behar dugu seme-alabak arduraz askorik ez kargatzeko, ardura batzuk egoera horietan ez dira-eta haientzat egokiak.

Sentimenduak ez ezkutatu

Garrantzitsua da isiltasunaren konspirazioa saihestea; hau da, seme-alabak aurrean daudenean, adibidez, gaia aldatzea edo keinuak, engainuak eta erdi-egiak erabiltzea; izan ere, haiek berehala konturatzen dira eta mesfidantza eragiten dute.

Bestalde, oso garrantzitsua da ezezko sentimenduak ez ezkutatzea; ez haiek, ezta guk ere. Ez gaitezen ezkutatu negar egiteko beharra badugu. Sentimendu ezkor horiek partekatzeak sendotu egiten duelako lotura afektiboa egoera latz horietan, noski, eta gehiegizko nahasmen emozionala
saihesten da. Hau da, aurre egin errealitateari zentzu emozionalean ere. Hala ere, gaixotasunaren ingurutik, isolamendu denbora-espaziala hartu beharko genuke; bai guretzat, baita gure seme-alabentzat ere. Momentu atseginak planifikatu, denbora-tarteak haiei bakarrik ere eskaini…

Egoerarik okerrenean

Eta, azkenean, gaixotasuna gehiago larritzen bada? Horrela gertatzen bada, esan egin behar diegu, eta, nahi badute, agurtzeko aukera eman, agur, maite zaitut edo horrelako sentimendu bat adierazteko.