Juan Carlos Alonso psikologoak Puntua aldizkarian idatzi duen azken kolaborazioan guraso eta seme-alaben arteko lotura afektiboa izan du hizpide eta kolaborazioa atari honetara ekarri dugu erabiltzaile guztiekin partekatzeko.

Afektibitatea oinarri garrantzitsua da gure seme- alabak ongi hezteko. Nola estimulatu afektibitatea? Beraiekin ditugun harreman afektiboen kalitateaz kontzienteak al gara? Zein faktorek baldintzatzen dute lotura afektiboen sorrera? Nola estimulatu partaide izatearen sentimendua?

Zer da lotura afektiboa?

“Bi pertsonaren arteko harreman estua da, bestearengan eta bizitzarengan konfiantza sortzen duena eta komunikazio eta garapen esparruan gertatzen dena”; hau da, haurraren eta heldu zehatz baten artean sortzen den lotura afektibo horrek luzerako lotuko ditu eta hurbiltasun desioak sortuko ditu, segurtasun sentimendua eraikiz. Horregatik da hain garrantzitsua, garapen orokor egoki baten oinarria baita –psikologikoa, kognitiboa, emozionala eta soziala–.

Bai, funtsezkoa da lotura afektibo segurua sortzea seme-alabengan, zeren pertsona guztien ongizate psikoemozionalaren oinarrietako bat da. Haurren eta gurasoen arteko harreman afektiboaren kantitatean eta kalitatean datza; hau da, nolako lotura afektiboa sortzeko gai izan garen beraiek jaio zirenetik.

Nola sortu lotura afektiboa?

Hainbat ikerketak diotenez, lotura afektibo segurua eta osasuntsua duten haurrak lagunartekoagoak izango dira, enpatikoagoak, taldean onartuagoak; gainera, laguntza eskatzeko gaitasuna edukiko dute, eta besteengandik menpekotasun txikiagoa, beste ezaugarri edo dohain batzuen artean.

Guraso askok uste dute aita edo ama izateagatik bakarrik lotura afektiboa bermatua dagoela, eta, nola ez, lotura hori segurua, positiboa eta osasuntsua izango dela, gainera. Bada, uste hori errealitatetik oso urrun dago. Ez, ez dago bermatua. Lotura, segurua eta osasuntsua izateko, sortu egin behar da; erein eta zaindu egin behar da. Nola? Besteak beste, honako alderdi hauek kontuan hartuz:

Lehenik eta behin, denbora eskaini behar zaie seme-alabei. Denbora; bai, kantitatean eta kalitatean. Helduaren presentzia –amarena edo aitarena– oinarrizkoa da lotura afektiboa eraikitzeko. Esan dezakegu presentziatik lotura jaiotzen dela. Hala baieztatzen dute neurozientziatik egindako ikerketa berriek.

Beste alde batetik, behar dutenean arreta eskaintzea garrantzizkoa da, baita zer behar duten, nola dauden, nola sentitzen diren, zer zailtasun dituzten jakitea ere. Hala, aukera izango dute aktiboki entzunez eta euren beharrei erantzunez jokatzeko. Horrela, igortzen diegun mezu inplizitua da: “Hemen nago beti zuri laguntzeko, aholkuak emateko, babesteko, maitatzeko… Badakizu beti nigana jo dezakezula nahi duzunean”.

Zer esanik ez, afektu asko eman. Laztandu, maitasuna adierazi. Bai; adierazi da hitza. Afektua adierazi: besarkatu, ferekatu, musukatu, sarritan. Afektibitatea azaleratu. Zenbat eta txikiago izan haurra, orduan eta gehiago behar izango ditu afektuaren adierazpen horiek; eta gertutasunak eta kontaktu fisikoak garrantzi handiagoa izango dute, horiek eskainiko diotelako behar duen segurtasuna babestua eta maitatua sentitzeko.

Baina, nola adierazi?

Afektua adierazteko beste modu bat da irribarre egitea. Seme-alabei, nerabeei… Edonori. Maiztasunez irribarre egiten badiogu edonori, berarekin lotura sendotzen dugu.

Alderdi horiez gain, beste hauek ere garrantzia dute lotura afektiboa finkatzerakoan:

Familiaren edo “esparru hezitzailearen” giro afektibo- emozionala zaindu. Lotura hori ez da sortzen une zehatz batean. Denbora-iraunkortasuna behar du; hau da, giro bat, non afektuak eta sentimenduak erraztasunez adierazten diren; alegia, irribarreak, besarkadak, musuak, “mate zaitut” adierazpenak eta halakoak ohikoak diren giroa.

Azkenik, heldu bezala, geure mundu afektibo propioa beraiekin partekatzea ongi legoke. Horrek ez du esan nahi gure “ate emozionalak” zabal-zabalik ireki behar dizkiegunik. Kontuan hartu beraien adina, izaera, sentsibilitatea… Partekatu gure egoera emozionalak, gure alaitasunak eta zoriontasun momentuak. Baita gure arazoak eta zailtasunak ere; familian gertatzen diren galerak eta doluak, esaterako, baina esan bezala, haurraren adinaren arabera eta sentsibilitatez. Gure afektibitatea partekatzearen mezu inplizitua honakoa da: “Nire bizitza, nire sentimenduak zurekin partekatzen ditut, nire zati bat zarelako, maite zaitudalako, niretzat garrantzizkoa zarelako…”. Hori da lotura sendotzea, hori!