Eroski Consumer aldizkariko Miren Rodriguezek karbohidratoei buruzko mitoak izan ditu hizpide Puntua aldizkarian argitaratu duen azken kolaborazioan.

Karbohidratoak funtsezkoak dira energiaz hornitu gaitezen, baina guztiak ez dira berdinak. Jendeak besterik uste badu ere, landare jatorriko elikagaiek ematen dute gehien, nahiz eta azukreetan eta prozesatuetan ere izaten diren.

Guztiak ez dira berdinak. EGIA

Karbohidratoek –gluzidoak, azukreak edo hidratoak ere esaten zaie– funtsezko funtzioa dute organismoan: zelulentzako energia ekoiztea. Karbohidratoen barruan bi motatakoak daude: sinpleak –azkarrago digeritzen dira– eta konplexuak –mantso xurgatzen dira–. Horrek erantzun desberdina sortzen du organismoan, eta, beraz, mota bakoitzak modu batean edo bestean eragiten dio osasunari.

Horiek gabe ere moldatu gaitezke. GEZURRA

Karbohidratoak beharrezkoak dira organismoak behar bezala funtziona dezan; proteinak eta koipeak bezain beharrezkoak. Gainera, konplexuek bitaminak eta mineralak ematen dizkigute, eta, odolean poliki eta pixkanaka askatzen direnez, lagundu egiten dute digestio hobea izan dezagun. Beteta sentiarazten gaituzte denbora luzeagoz, lagundu egiten digute odoleko azukrea kontrolatzen eta murriztu egiten dute bihotzeko gaixotasunak edo garun-hodietako istripua izateko arriskua.

Sinpleei muga jarri behar zaie. EGIA

Elikagaietan berez agertzen diren azukreak ere sinpleak dira, hala nola laktosa, glukosa eta fruktosa, baina kontsumitzen ditugun gehienak azukre erantsiekin egindako produktuetan daude; adibidez, azukre zuria –sakarosa–, nektarrak eta fruta-zuku industrialak, gozoak, txokolateak, izozkiak, jogurt azukredunak, aurrez prestatuak… Gizentasunarekin, diabetesarekin eta bihotz- hodietako gaixotasunarekin duten loturagatik, produktu horiek noizean behin kontsumitzea gomendatzen da.

Hidrato sinpleak dituzten elikagai guztiak dira txarrak. GEZURRA

Frutak karbohidrato sinpleak ditu –fruktosa–, baina %15etik beherako proportzioan –ura izaten dute %85-%90–. Gainera, baldin eta pieza osoa jaten badugu, zuntza ere izaten du, eta funtsezko beste mantenugai batzuk ere bai; besteak beste, bitaminak eta mineralak. Gauza bera gertatzen da esneak berez izaten duen azukrearekin ere. Esnearen osagai guztien %5 izaten da laktosa, eta funtsezko zeregina du jaioberrien garunaren garapenean. Ez da ahaztu behar elikagai horrek kaltzioa, proteina eta bitaminak ere ematen dituela. Produktu industrialek eta prozesatuek, aldiz, azukre erantsiez gain, nutrizio balio urria edo eskasa duten beste osagai batzuk ere izan ditzakete.

Karbohidratorik gabeko dietak arriskutsuak dira. EGIA

Zelulek hidratoen energia behar dute funtzionatzeko. Egun batean jaten ez baditugu, ez da ezer gertatzen: gibelak larrialdiko erreserba bat du, glukogenoa, eta karbohidratoak hartzeari utzi eta 24 ordura amaitzen da. Baina horiek gabeko dieta bat egiten badugu, gorputzak gorputzeko gantza eta muskuluetako proteinak erabiliko ditu energia lortzeko. Gantzak deskonposatu egiten dira prozesu horretan, eta zetona izeneko azidoak sortzen ditu. Azido horiek nekea, buruko mina, giharretako karranpak eta hats txarra eragiten dituzte. Karbohidratorik gabeko dieten beste arrisku bat hauxe da: normalean, hainbeste elikagai dietatik kentzean, bitamina eta mineral falta gertatzen da. Dieta horietan, gainera, proteina eta animalia jatorriko gantz kantitate handiak dituzten elikagaietara jotzeko joera izaten da, eta, beraz, areagotu egiten da bihotzeko gaixotasunak eta minbizia izateko arriskua.

Gizendu egiten dute. GEZURRA

Pasta, ogia, arroza eta patata jateak gizendu egiten duelako ustea oso errotuta dago, baina ez da egia. Elikagai bakar batek ere ez du berez loditzen; gastatzen den energiaren eta hartzen diren kalorien arteko balantzeak du garrantzia. Gainera, gramo bat hidratok 4 kcal ematen ditu, gramo bat proteinak bezala, eta gramo bat gantzek, berriz, 9 kcal. Adituek gomendatzen dute garrantzi handiagoa ematea elikagai osoaren kalitateari eta ez begiratzea hainbeste karbohidratorik baduen edo ez.