Ahalduntze kolektiboa

Uda amaitu da eta berarekin herri eta hirietako jaiak. Ederki pasa dugu gehienok, baina ez guztiok. Gozatzeko egunak eta esparruak direnak, leku nazkagarri eta itogarriak bihurtu dira neska batzuentzat, baita maskulinitate normatiboarekin bat egiten ez duten mutil batzuentzat ere, mota ezberdinetako erasoak jasan baitituzte.

Emakumeon eta LGTBIQA+ kolektiboaren ahalduntzea ezinbestekoa dela argi dut eta, batzuetan zalantzak baditugu ere, emaitzak ikusten ari gara. Asko izan gara gure bizitzan zehar egindako parrandetan ukituak jasan ditugunak, parranda egin eta baten batek gure ipurdia inolako baimenik gabe ukitzea ohikoa zen, hain normalizatua genuen, parrandaren planean sartzen zen zerbait nazkagarri bezala barneratua genuela. Desio heterosexuala ez zuten pertsonek irainak, begirada itsusiak edota eraso fisikoak jasotzea ohikoa zen eta sufrimendu hori bakoitzak bere etxera eramaten zuen, isilean.

Gaur egungo neska askok ez dute bere gorputza ukitzea onartzen, ezta hau jasatea normaltzat hartzen ere, mugak jartzen dituzte, protesta egiten dute, laguntza eskatu, salatu batzuetan…eta ingurukoek ere honekiko begirada aldatuz joan gara. Lehen normaltasun horren baitan deseroso sentitzearen enpatia pizten zitzaigun, baina gutxitan aktibatzen ginen hori gelditzeko. Berdin homofobia eta transfobia erasoekin.

Gaur egun aldiz, egindako ahalduntze eta sentsibilizazio lan guztiari esker, gutako bakoitzak gure eskubideak zeintzuk diren argiago dugu eta besteekiko errespetuan oinarriturik, gutako askoren begirada aldatuz joan da. Arazoa ez da erasotua izan denarena, arazo sozial bat dugu, ez da pribatua, kolektiboa baizik.

Askotan talde bakoitzaren borroka ezberdina dela dirudien arren, etsaia berdina da: sistema patriarkala. Patriarkatua gizarte-sistema bat da, non gizonek lehen mailako boterea duten eta nagusi diren lidergo politikoaren, autoritate moralaren, pribilegio sozialaren eta jabetzaren kontrolaren roletan. Eskala horretan, gizonak goi-mailan egongo dira, baina heteronorma betetzen ez duten gizonak beherago egongo dira. “Benetako” gizona ez bazara, emakumeak bezain baliogabea zara. Logika horretan, diskriminazioa jasango dugu, gure eskubideen urraketa, gurekiko bortizkeria…

Kolektibo ezberdinen ahalduntzea ezinbestekoa bada, ezinbestekoa izango da ere pribilejiodun egoeran daudenak eta potentzialki diskriminatzaileak izan daitezkeenak egoki heztea. Umeak txikitandik ikasi behar dute izakion aniztasunaren balioa, gorputz, desio, izaera ezberdin guztiekiko errespetua eta ez dagoela pertsonarik munduan bestea baino baliotsuago izatez.

Pertsonen balioa eta pribilegioen injustizia landu behar ditugu etxeetan, aniztasuna, errolak…eta bereziki, maskulinitate eredu suntsitzaileekin amaitu behar dugu.

Ziur naiz alabak dituzuenak ahalduntze lan hori egin duzuela etxean, baita seme ez-normatiboak dituzuenak ere, baina gure semeak errol tradizionalekin hobe enkaxatzen dutenean, indar berdina jartzen dugu bere gizontasun ez-erasotzaile, enpatikoa, errespetuzkoa, ez diskriminatzailea…ahalduntzen? Konziente gara, hori lantzen ez badugu, nire semea erasotzaile bilakatu daitekeela?

Aldaketa nabaria da, erasoen aurreko jarrerak asko aldatzen ari dira, herri erantzuna gero eta argiagoa da, baina ez ahaztu patriarkatuaren besoak luzeak direla, guztia inguratzen dutela eta eguneroko lana dela bera suntsitzea. Kontrapisuak etengabe jarri behar ditugu.

Suntsipen hori benetakoa izateko, gure diskurtsoak baino, gure ekintzak izango dira seme-alaben erreferente, beraz gure hitzak, jarrerak, hezteko moduak…birpasatu, birpentsatu eta birregin beharko ditugu alde guztietako ahalduntze positiboa sustatzeko.