Aitor Montes sendagilea: “Osasun zerbitzuak euskarazko arreta bermatu behar du”

Medikua, emagina, ginekologoa, pediatra, harrerako langilea, erizaina, txosten medikuak… euskaraz eskaintzen zaizkigun zerbitzuak dira? Berdin elkarteko bultzatzailea den Aitor Montes sendagileak argi du egungo osasungintzak ez dituela euskaldunen hizkuntza eskubideak bermatzen. Eraginkorrak izateko indarrak metatu gura dituzte sorrera prozesuan den Berdin izeneko elkartean. Ekaineko lehen astean egin gura dute hurrengo hitzordua egoitza ofiziala izendatu eta estatutuak egiteko. Helburua da osasun zerbitzua euskaraz izatea. “Alde batetik erabiltzaileak zaudete; ahuldade egoeran mediku baten edo osasun langile baten aurrean hizkuntza eskubideak defendatzeko. Eta beste muturrean osasun langileak gaude eta askotan ez dakigu zein den egoera beste herri batean edo beste paziente batentzako. Elkarren arteko ezagutza eta harremanak sortuz informazioa parteka dezakegu eta ekimenak martxan jarri”, azaldu du Montesek.

Osasun langileek osatzen dute gehienbat Berdin taldea, baina badira baita ere legegileak, irakasleak, ordezkari sindikalak… eta anonimoak. “Harremana e-postaz egiten dugu eta helburua da zenbat eta jende gehiago erakartzea. Jatorri, ezaugarri, ideia… ezberdinetako jendea nork bere ekarpenak egin ditzan”.

Elkarlana eta teknologia berriak

Montes sinistuta dago denon artean lan eginda lortuko direla emaitzak eta aukera handiak ikusten dizkie teknologia berriei eta sare sozialei. Haren esanetan gakoa izan daitezke: “Denok gabiltza oso estu denbora aldetik eta oso lotuta eta aukera ederra daukagu teknologia berriekin: informazioa partekatzeko, elkarren berri izateko, edozeinen kezka jasotzeko… Erreserbatuta daukagu Internet domeinu bat eta webgune bat sortuko dugu non erabiltzaileek eskaera bat egiteko informazioa lortuko duten, ekimenen berri izango duten. Azken finean jendeak ez dakiena eskainiko dugu: zer eskatu, non eskatu, nola eskatu eta noiz eskatu”, azaldu du.

Legea ez da betetzen

“Orain hamar urte okerrago geunden, baina asko dago egiteko”, dio Montesek. “Euskara plana ez da nahikoa, ez da bermatzen osasun arreta euskaraz eta horrek osasungintzaren printzipio guztiak errotik apurtzen ditu. Medikuntzaren oinarriak dira ekitatea, berdintasuna eta unibertsaltasuna. Horrek esan nahi du paziente guztiak berdinak direla edo beste modu batean esanda bakoitza ezberdina da eta paziente bakoitzaren ezaugarrietara egokitu behar garela gu. Kasu honetan diskriminatuak daude euskaldunak. Osasun arreta gaztelaniaz eskaintzen da galdetu eta baimena eskatu barik, eta eskatuz gero baliteke ez jasotzea. Eskubideak urratzen dira, legea ez da betetzen eta osasun zerbitzuen kalitatea ez da egokia ama hizkuntzan edo lehentasunezko hizkuntzan eskaintzen ez bada. Gure ikuspegiak eta lan egiteko erak ez dira egokiak. Mundu mailako literatura medikoa arakatzen baduzu Estatu Batuetako ereduak, Kanadako ereduak, Erresuma Batuko ereduak, Flandriako ereduak… gu oso atzeratuta gabiltza ideia eta proposamen aldetik”, azaldu du Montesek.

Paziente euskaldunei jakinaraztekoak

Montesen esanetan paziente euskaldunak jakin behar dute euren esku dagoela lehentasunezko hizkuntza aukeratzea. “Galdetu eta baimenik eskatu gabe CASTELLANO ipini digute guztioi lehentasunezko hizkuntza moduan. Horrekin lotuta nire ustez lehenengo pausoa litzateke Elebiden zein Hizkuntz Eskubideen Behatokian kexa bat ipintzea eta jarraian euskara aukeratzea lehentasunezko hizkuntza moduan”.