Guraso bezala, adimen artifizialaren kontzientzian eta oinarrizko alfabetatzearen garrantzia nabarmendu zuen Amaia Arroyo ikerlari eta kolaboratzaileak bere azken artikuluan. Berarekin hitz egin dugu, Adimen artifizialaz, algoritmoaz eta guraso hezitzaile moduan egin dezakegunaz.

Haurrek eta gazteek teknologia digitalarekin duten harremanaren inguruko eztabaidak jarraitzen duen bitartean, aspaldi gure artean dagoen eta azkenaldian denon ahotan dabilen teknologia bat ekarri nahiko nuke lehenengo lerrora: adimen artifiziala. Mugikorra zein adinekin eman behar dugun eztabaidatzen eta adosten dugun honetan, gure egunerokotasunean algoritmoak hartzen ari diren indarra eta erabakimena izugarria da.

Askok uste dute adimen artifizialaren kontua ChatGPTrekin etorri dela, baina aspaldi onartu dugu gure bizitzaren partaide aktibo bezala. ChatGPT adimen artifizial sortzailearen izebergaren punta da, baina badira beste asko. Adibidez, oporretan joateko Google Maps jartzen dugunean, adimen artifiziala ari da guztiok emandako kokapenean oinarritutako doikuntzak egiten; Netflix-era sartu eta haren gomendioei begira zerbait ikustea erabakitzen dugunean, adimen artifizialaren irizpideak jarraitzen ditugu; edota Spotifyri abesti bat erreproduzitzeko eskatu eta horren ondorengo guztiak entzuten ditugunean, adimen artifizialak erabaki du gure abesti-zerrenda. Etxe askotan dago Alexia edo Google Home presente, eta gero eta ohikoagoa da Siri bezalako asistenteei gauzak eskatzea. Adimen artifiziala.

Horren guztiaren atzean dagoena ulertzea gakoa da; hots, adimen artifizialak nola funtzionatzen duen ulertzeko oinarrizko jakintzak eskuratzea: algoritmo bat zer den, zer den entrenamendua eta zer mota dauden, lengoaia naturalaren prozesamendua edota sesgoa edo isuria zer den eta zergatik sortzen den. Adimen artifizialaren oinarrizko alfabetatzeak teknologia horren erabilerarekiko ikuspegi kritikoa garatzen laguntzen digu eta, beraz, erabaki kontzienteagoak har ditzakegu, baita gure testuingurua (mundua!) ulertzen lagundu ere, ia denean teknologia digitalak bitartekaritza lana egiten duelako.

Guraso bezala, adimen artifizialaren kontzientzian eta oinarrizko alfabetatzean ekarpena egin dezakegu. Ez dugu zertan aditu bilakatu, baina gure seme-alabekin batera teknologia honetara hurbildu gaitezke, ezagutu eta, zergatik ez, problematizatu. Horrela, gure seme-alabekin batera ikasiko dugu teknologia digitalen bidez egiten eta gertatzen diren gauza asko magia ez direla, eta egungo txikiek eta gazteek etorkizuneko teknologien garapenean izan dezaketen rolaz jabetu gaitezke. Arlo honetan ere, hezkuntza da hitz gakoa, izan ere, teknologia digitalen (eta adimen artifizialaren) atzean dauden balioek eta hartzen diren erabakiek inpaktu handia dute gure eta milioika pertsonen egunerokotasunean. Ardura kolektiboa dugu teknologia hau ulertzen eta, oinarrizko jakintzak eskuratuta, bere diseinuari, erabilerari eta inplikazioei buruz hausnartzen.