Arrasateko osasun zentroko emagina da Ana Guillo Arakistain. Aretxabaletako eta Eskoriatzako osasun zentroetako emagin Rebeka Gartziak eta biek ikerketa bat abiaratu dute jakiteko zer nolako eragina izan duten pandemiarekin lotutako murrizketa sozialek edoskitzean.

Galdetegi bat prestatu dute eta nahiko lukete ahalik eta erantzun gehien jaso. Galdetegi hori betetzera deituta daude 2018ko azarotik 2021eko martxora bitartean ama izan diren Arrasateko, Aretxabaletako eta Eskoriatzako emakumeak.

Abenduaren 20ra arteko epea dago galdetegia erantzuteko. Ikerketaren emaitzak martxoan egitekoa den kongresu batean aurkeztu nahi dituzte.

Zergatik ikerketa hau? Ze susmo hartuta?

Aurretik egindako ikerketek esaten dutenez edoskitze prozesuan oso garrantzitsua da ingurua, babes soziala… eta pandemiako lehen hilabeteen ostean konturatu ginen umea eduki berri zuten familiak edo emakumeak bapatean geratu zirela osasun zentroetako edoskitze tailerrik gabe, esperientziak trukatzeko talde informalik gabe… Hau da, egoera berdinean dauden pertsonekin elkartzeko aukerarik gabe. Hala, aukera polita da ikertzeko zer den gertatzen dena babes sozial hori moztuz gero. Bularra emateko asmoa zuten emakume horiek bularra ematen jarraitu dute bi, lau edo sei hilabetera?

Ikerketaren lehen zatian pandemiaren aurreko eta ondorengo datuak alderatu dituzue. Ze ondorio atera dituzue?

Bi talde aztertu ditugu. Bietan 200 bat emakume eta ume daude. Bata da pandemia aurrekoa eta bestea pandemia hasi ostekoa. Aztertu duguna da ea bi talde horietan bi, lau eta sei hilabeteko umeak ama esnea jasotzen ari ote diren. Osakidetzako datuak dira, anonimoak –ez dakigu zeinek zer egiten duen–, eta konturatu gara bi talde horiek antzekotasun handiak dituztela eta edoskitze-tasak baloratzerakoan ikusi dugu mantendu egin direla, ez badira hobetu.

Ikerketaren bigarren zatian zer begiratu nahi duzue?

Emakume horiek nola bizi izan duten edoskitze-prozesua: babesa beste nonbait aurkitu duten, bestelako faktore batzuk sartu diren jokoan…

Bestelako ze faktore izan daitezke?

Adibidez, etxean egoteko denbora gehiago, lanera bueltatzeko momentuaren atzerapena, distrakzio gutxiago…

Galdetegi bat prestatu duzue. Nola aukeraketa eta antolaketa dituzue galderak?

Galdetegia osatu dugu aurrez zientifikoki balidatuta daude beste galdetegi batzuk oinarri hartuta. Horregatik dago galdetegia gazteleraz. Hasieran badaude faktore sozio-demografikoak –ikasketa maila, zenbat seme-alaba dauden, erditze mota…–. Dira faktore batzuk eragina izan dezaketenak edoskitze-tasetan.

Beste zati bat dago zailtasunak egon diren ikusteko, eta egon badira emakumeek nora jo duten jakiteko. Izan daiteke pandemia garaian online zerbitzu gehiago eskatu izana? Edo anbulategira kontsultara sarriago etorri izana´? Gero, bukaeran, baloratzen da emakumearen pertzepzioa zein den batzuetan ez delako hainbeste zer gertatzen den baizik eta nola bizi duten emakumeek prozesua.

Koronabirusak dena aldatu duen uneotan bi hitz familiei, Ane?

Lasai egoteko. Une honetan neurriak hartzea garrantzitsua da, baina lasai egoteko esango nieke. Bi milioi urte daramagu erditzen eta edoskitzen, eta koronabirusarekin ere jarraituko dugu aurrera egiten.