Lizarrako Plisti Plastako jolas gunean kokatu behar da argazki hau. Duela aste batzuk egoera ikusi eta dokumentatu genuen. Hasierako irrien ondoren, hausnarketa garaia heldu zen.

Hausnarketa honetan hainbat galdera sortu ziren:

Benetan haurrek honela ikusten gaituzte, kamara aurpegi aurrean?

Lehen galdera honi erantzunez, udan Ibizan izandako pasadizoa gogoratu nuen: ilunabarra hango kala batean, dozenaka pertsona hura ikusten, eta hauetatik oso gutxi momentuaz zuzenean gozatzen: gehienak mugikorra eskuetan grabatzen, ondoren lagunei bidali edota beraien sareetan igotzen, like batzuen bila dirudienez.

Oso ohikoa dugu sareetan haurren argazki eta bideo mordoa ikustea: bere lehen pausuak ematen, putzuan salto egiten, yogurra jan eta muturra zikintzen… egoera irrigarriak, eta bide batez, haurraren egunerokotasun osoa.

Haurren gehiegizko esposizio honen ondorioei buruz ez da ikerketa handirik egin, baina ziur gaude ez duela ondorio onik izanen.

Beraz, tristea bada ere, normaltzat har dezakegu haurrek gu imitatzea mugikorra (edota edozein objetu) hartu eta bere aurpegi aurrean jartzen badute.

Hausnarketarekin jarraituz, beste galdera sortu zen:

Zenbat ordu ematen dituzte haur txikiek pantaila baten aurrean?

Kalean paseoa eman eta ohikoa dugu haurra silletan mugikorrarekin ikustea: marrazki bizidunak, pailazoak, haur kantak (edo Youtubeko zeinek daki zer!) … haurra “lasai” egon, eta bide batez, “ikas dezala” pentsatuz.

EEBBetako Dan Siegel neurozientzialari ospetsuak halaxe dio:

“Ez da beharrezkoa haur txikiak gehiegizko estimulazio batez bonbardatzea, garuna hobe garatzen delaren ustetan. Neurobiologiako literaturaren inguruko interpretazio kaxkarra da, non “gehiago hobe dela” uste den. Sinpleki, ez da honela. Guraso eta hezitzaileak lasaitu daitezke haurrei bonbardaketa sensoriala egitea ez baita behar. Bizitzako lehen urteetan ematen diren lotura sinaptikoen gainprodukzioa nahikoa da garuna modu egokian garatu dadin estimulazio sensorial urria eskaintzen duen ingurune egoki baten baitan”.

Gehiegizko estimulazio horri dagokionez, kontu handiz ibili behar dugu, honek irudimena, sormena eta harridura ordezkatzen baititu.

Auzi berria sortzen zaigu: Gaur egungo haurrak lehen bezalakoak al dira?

Haurrak bai noski, baina ingurua izugarri aldatu dela erraz baiezta dezakegu. Haurreskola desberdinetan aritzea tokatzen zait eta sarri aipatu didate azken 20 urte hauetan haurren izaera (eta gurasoena) aldatu egin dela. Aldi berean, EEBBetako ikerketa batek hauxe dio: Haurreskola eta LHko 3. mailako haurren sormen maila modu esanguratsu batean jaitsi da azken 20 urte hauetan (C. L’Ecuyer 2013).

Gure haurtzaroan ikusten genituen marrazki bizidunekin, Maya erlea esate baterako, gaurko haurrak guztiz aspertuko lirateke. Gaur egun ikusten dituzten marrazki bizidun eta pelikulek duten abiadura oso altua da gure garaikoekin alderatuz. Honek ondorio zuzena du kontzentrazio gaitasunarekin, eta honek gurpil zoroa sortzen du: gutxiago kontzentratu, estimulu altuagoa behar, eta buelta hasierara.

Zalantza berriak sortzen zaizkigu, eta erantzun berriak aurkitu beharko ditugu.

Amaitzeko (nahiz eta beste norbaitenak direnak dirudien), Clint Eastwood-en esaldi hau datorkit burura:

“Jendeak dio planeta hobea utzi beharko genukeela gure seme-alabentzat”. Egia da, baina garrantzitsua da ere seme-alaba hobeak uztea gure planetarentzat”.