Praktika autotelikoa; zoriontasunaren bidea

Edozein jarduera fisikok motibazioa eskatzen du. Motibazioa nola sortzen den eta zein ereduaren arabera pizten den zehaztea ez da gauza erraza. Hala eta guztiz ere, kanpotik datorkiguna saihestezina bada ere, abiapuntua barnetik martxan dagoena izan beharko litzateke.

Pertsonok hainbat gertakizunei arreta jartzen diegu, eta gertakizun horiek sorrarazten digun sentimenduaren arabera, gertakizun horren partaide izateko gogo gehiago edo gutxiago pizten zaigu gure baitan. Arretatik hasita eta jarduera aurrera eramateko erronka segidan, prozesuak aurrera jarraituko du, beti ere norberak, bere trebetasunaren inguruan duen irudikapenak jarduera aurrera eramateko aukera ematen badio.

Ekintza motor baten praktikatzailearen ezaugarri garrantzitsuena, arreta eta ekintza bat egitean datza, bi kontzeptu hauek fusio batera eramatea da, eta oinarrian praktikatzaileak duen motibaziorako iturburua erronka kudeatzeko berak duen trebetasunaren ezagutza da. Horrela, bada, prozesu honetan behar-beharrezkoa da norberaren barne ezagutza.

Ekintza motorraren kontsumitzaileak, berriz, non jartzen du bere arreta? Herritar garen heinean subjektu sozialak gara eta jendartea ere gune hezitzailea izan bada zalantzarik gabe. Baina etengabe bizi garen “kontsumoa vs heziketa” giro honetan, gero eta gehiago sinestarazten ari zaigu gure trebetasuna ez dela muga, edozein gauza diru truke lor daitekeela. Maratoia egin nahi badugu, egun erraza da, entrenamendurako zentro mediku batera joan, euro batzuen truke entrenamendua erosi eta amaitu da,… zergatik ez dut maratoia amaituko?

Ekintzak berak transmititzen dizkigu datuak. Gu eta egiten dugun ekintza, azken finean, bat eta bera gara, eta barne komunikazioa balira bezala eragiten digu. Barne komunikazio honek zer esaten digu? Etengabe ekintzak feedback moduko informazioa eskaintzen digu, adieraziz zer eta nola, gure trebetasunaren arabera, erantzungo diogun aurrean dugun erronkari. Honekin, noski, pertsonak zuzenean ikasi egiten dubere buruari helburu doituak ezartzen.

Jardueraren praktika, beraz, gure barnetik bideratzen da eta benetan eraginkorra izateko, pertsona bere ekintzan kontzentratuta egoteaz gain, bere buruaz izan behar duen ezagutza handia izan behar du. Zergatik uste dugu pertsona batzuk, edozeini ileak puntan jarriko lizkiokeen amildegi batetik gora, patxadaz handiz eskalatzeko gai direla? Beren buruaz duten ezagutzak, aurrean duten erronkari aurre egiteko etengabeko ebaluazio egiteko gai direlako. Izan ere, behin egoera honetara pertsona iristen denean, bizitzen den kontrol sentsazioa plazer handikoa da, eta gorago aipatzen genuen fusioa benetan gauzatzen doa.

Unea da, praktika bera da, sentsazio hori ematen duena, ez etorkizun baterako aurreikusten dugun hipotesia. Kontsumitu aurretik irudi bat “saldu” behar digute, eta irudi horren baitan dauden estereotipoen arabera sinestarazi nahi digute sentipen mota bat biziko dugula, hau guztia etorkizunean proiektatuta, noski.

Pertsonaren zoriontasuna orainen eraikitzen da; ezin baita pentsatu etengabe etorkizunaz zoriontasunaren iturri bezala. Oraina zoriontasuna eskaintzen badigu, horrek esan nahi du praktika dela sentsazio horren iturburua. Kanpotik datozkigun estimuluek / produktuek, aldiz, ez digute uzten uneaz gozatzen; uste dugu “erosten” dugulako gozamena ere berarekin datorrela. Baina ez, errealitatea bestelakoa da. Pertsona benetan zoriontsua da erronka batean murgilduta dagoenean, eta erronka hori bere trebetasunaren mailatik zertxobait aurrean baldin badago. Kasu honetan pertsona gustura sentitzen da bere buruarekin, esperientzia autotelikoa bizitzen ari baita.

Esperientzia autotelikoa guztiz pertsonala da, bakoitzak dugun zonaldea baita. Aipatu dugun bezala bi kontzeptuen arteko erlazioaren arabera zehazten da zonalde hau: erronka eta trebetasuna. Lau egoera marraztu ditzakegu:

a, erronka handia da eta ekintzak eskatzen duen trebetasun handiegia da: sorraraziko den sentsazioa antsietatea izango da (ad. zaldiz ibili behar gara baina ordurarte ez gara inoiz ibili).

b, erronka txikia da eta ekintzak eskatzen duen trebetasuna txikia da ere: sorraraziko den sentsazioa gogogabetasuna izango da (ad. nahiz eta igeri ez jakin, ume txikientzako piszina batean egotea).

c, erronka txikia da eta trebetasuna handia: sorraraziko den sentsazioa asperdura izango da (ad. olatu txikiko itsas batekin goi mailako surflarientzat).

d, erronka handia eta trebetasunaren maila handia ere: sorraraziko den sentsazioa autotelikoa izango da (pertsonaren mailari egokitutako medi baten eskalada).

Edozeinek izan behar duen lehenengo erronka, zalantzarik gabe, inaktibitatetik ateratzea izan behar du; bigarrena, norberaren trebetasunaren arabera doitua izan behar du; eta azkenik orainaldian bizi behar de esperientzia

mikel