Haurrengan sinesten
Psikomotrizitate gelan haur guztiek dute lekua, baina hori baino garrantzitsuago, haur guztien adierazpen orok du lekua. Hau da, asko egiten duen haurrak bezalaxe gutxi egiten duenak, edo eraikitzen duen haurrak bezala apurtzen duenak.
Testua: Manex Agirre
Jarrera horrek haurraren izaera naturala onartzen lagunduko digu eta une horretan, leku horretan haurrak existitzeko duen modua ulertzeak gerturatuko gaitu berarengana. Eta haurrak bestearekin sortuko duen harremanak lagunduko dio aurrera egiten, erru zamarik gabe.
Haurrarengan sinestea aldarrikatu nahi nuke artikulu honetan. Eta horretarako kasu praktiko batean oinarritzea interesgarria iruditu zait. Kasu honetan 3 urteko haur bat da protagonista eta Peru jarri diot izena.
Peru 2 urteko gelan eskolarizatu zuten. Eskolak hasieratik kezka azaldu zuen Peruk eduki zuen jarrera zela eta. Egokitzapena oso erraz egin zuen, errazegi. Ez zuen inolako erresistentziarik azaldu, ez eta tristurarik gurasoek gelan uztean. Ez zuen harremanik mantentzen beste haurrekin eta helduarekin oso puntualak ziren sortzen ziren komunikazio egoerak; normalean helduak zerbait esaten zionean Peruk esandako hori betetzen zuenean. Berak ez zuen inora joateko iniziatibarik agertzen eta gelako espazioren batera eraman ezkero, han gelditzen zen luzaroan. Bere hizkuntza oso mugatua zen, hitz solte batzuk eta bere adinerako zuen gorputz haundi eta motelak, arintasunez mugitzera eragozten zioten.
Eta jarraitu dezakegu Peruren inguruan hitz egiten. Hobe esanda Peruren zailtasun eta ezintasunen inguruan. Baina Perurengan ikus zitezkeen aurrera egiteko gogo eta desioak oso txikiak ziren, bere desioen argi izpiak, keinuak, mugimendu ia ezkutuak, baina hor zeuden, ikusi nahi zutenentzat. Azken finean Peruk subjektu bat edo norbait izateko desioak agertzen zituen, nahiz eta une hartan objektu bat edo zerbait, gehiago sentitu. Horregatik bere bizitzan zain egoteko erabakia hartua zuen eta besteak izatea bera aurrera eramango zutena. Baina zorionez hau ez da hazi eta handitu nahi duen haur baten jarrera eta Peru ere horretaz jabetzen hasiko zen, guztion laguntzaz.
Psikomotrizitate gelara beste lekuetara bezala joaten zen, joan behar zuelako. Bere gorputzak eramaten zion gogoa. Hasieran ez zion inolako emoziorik sortzen espazio hark eta gelan bezala bankuan eseri eta bertan egoten zen. Baina bazegoen ezaugarri bat helduleku bezala erabiltzen hasi ginena; jolasarekiko eta jolaseko beste haurrekiko erakusten zuen interes apurra. Begira egoteaz aparte, emozio keinuak kanporatzen zituen. Eta pixkanaka bere emozioak nirekin konpartitzen hasi zen; keinuen bidez eta hitzen bidez. Une horretan ez zuen nire presentzia modu aktiboan onartzen. Horregatik bera eta nire artean objektu bat sartzea erabaki nuen. Noizean behin pilota bat botatzen nion. Askotan uste ohi dugu, haurra ukitzea izaten dela, berarekin harremana sortzeko modu eraginkor eta egokiena. Baina honelako haurrekin, hau da, kontaktua mehatxu bezala bizitzen dutenekin, begirada, objektua eta batez ere pazientzia eta errespetuz betetako espazioa izan daitezke eraginkorrenak.
Jolasarekin jarraituz, Peruri pilota botatzen hasi nintzen eta pilota banku azpian galtzen zen hasieran. Pilotari begiradaz jarraitzen zion baina ez zuen intentziorik azaltzen nire “probokazioari” erantzuteko. Baina berak sortzen zuen jolas egoera aprobetxatuz, hau da, pilota banku azpian desagertzen zela, jolasa hortik jarraitzen saiatu nintzen. Nora joan da pilota?, Hemen egongo da?, Zuk ezkutatu duzu?. Ondorioz, pilota aurkitzean sortutako poza berarekin partekatzen nuen, ispilu bat emanez. Eta hor, berak eragindako egoera bat sortzea lortu zen, bere subjektu izaera argitara ateratzea eta inguruan eragin dezakeela jabetzen hasi.
Pazientziaz nahiz haurrarengan konfiantza edukiz egiten eta eragiten hasi zen. Oraindik objektuekin jarraitzen nuen; pilota botatzen nion, dorreak egiten nizkion, soka bat luzatzen nion. Konturatzen joan zen objektu horiengan eragiteak, eragina izaten zuela niregan. Dorrea botatzean ni atzean jartzen nintzen eta lurrera erori, edo pilota botatzen zuenean eskuak buruan jarri eta ze urrun bota zuen adierazi, edo oihal batekin estali eta kentzean hartzen nuen poza. Erreakzio guzti horiek bere emozioen kanporatzea eragiten zuten. Eta gai izate sentsazio horri esker kontaktura irekitzea baimendu zion, gorputz sentsazioak birbizitzen hastera.
Haurra 6-8 hilabete inguruan hasten da helduak emandako objektuak botatzen. Helduak behin eta berriz eskura ematen dio eta behin eta berriz errepikatzen du ekintza bera, gero eta plazer gehiagoz. Helduarengandik desberdina dela hasten da konturatzen, kasu honetan ama edo amaren funtzioa betetzen duen horrengandik bereizitako subjektu bat. Horregatik Peruk birdeskubritu zuenean bestearengan eragin zezakeela eta horrek, inkontzientean zuen soka mozten hastea lagundu zion.
Berdin zaigu hein handi batean Peruren bizitza psikikoan egon diren hutsuneak, kontuan hartu beharko dira noski berarekin lana egiterako momentuan. Garrantzitsuagoa da pertsona bere osotasunean ikustea, bere gaitasunekin eta ez zailtasun bat, egiten ez duena. Peruk gogoa erakutsi zuen eta erakusten jarraitzen du eta horri heldu beharko genioke, ingurua egokituz eta bihotzak irekiz. Ez izan beldurrik, eduki konfiantza haurrengan.
