Haur txikien loak hainbat zalantza eta kezka sortzen ditu. Nahikoa lo egiten du? Zergatik ez da lokartzen?

Askotariko gomendioak eta metodoak daude gai honen inguruan, baina aditu guztiak bat datoz; umeei lasaitasuna eta errutinak eskaini behar zaizkie. Oinarri oinarrizkoak dira loaren higiene egoki baterako. Haurraren garunaren konexio neuronal asko bizitzako lehen 2 urteetan ezartzen dira. Oso garrantzitsua da atseden on bat hartzea.

Zortzi gomendio

Haur bakoitza mundu bat da eta horrekin batera loa aldatzen duten hainbat faktore sar daitezke ekuazioan –gaixotasunen bat, hortzak, leku aldaketak…–.

Hori esanda hemen doaz kontuan hartzekoak diren zortzi gomendio nagusi.

1. Ezarri ordutegi bat bai ohera joateko bai goizean jaikitzeko. Egun osoan zehar dugun jarduerak ezartzen du loaren patroia; zenbat ordu eman ditugun aire zabalean, zenbat jarduera fisiko egin dugun, egindako siesta kopuruak, otorduek eta horien ordutegiek, pantailen erabilerak… Hori horrela garrantzitsua da egunean zeharreko jarduerak ere kontuan hartzea eta batez ere lotara joateko eta esnatzeko ordutegiak zaintzea. Kontuz aste bukaeretan; ezin ditugu sekulako aldaketak egin. Horrek eragina izango du haurren errutinetan.

2. Eguneko eguzki-ordu guztietan haurrak aire zabalean jolastea eta jarduerak egitea erraztea. Egunez aire zabalean egoteak eta eguneko argi-estimuak jasotzea garrantzitsua da atseden egoki baterako. Loa ikasten eta garatzen den prozesu bat da. Garuna heltzen doan heinean ziklo zirkadianoa hartzen du. Jaiotzean ez da existitzen, bizitzako 5. edo 6. hilabetera arte ez da heltzen. Melatonina da ziklo zirkadianoa erregulatzen duen hormona eta argirik ez dagoenean jariatzen da. Horregatik da garrantzitsua melatonina-jariaketa lagunduko duten errutinak ezartzea. Egunez argi izpiz inguratuta badago gaueko iluntasunaren kontrastea handiago izango da. Iluntasunak lo egiteko prestatuko du haurra. Uda bada eta beranduago iluntzen badu jaitsi pertsianak eta piztu argi ahulak melatonina jarioa laguntzeko.

3. Egunero errepikatzen diren errutinak ezartzea, haurrari ohera joateko ordua iritsi dela identifikatzen laguntzeko. Errutinek burmuina entrenatzen duten, lotara joateko orduan deskonektatzeko. Afaria, bainua, ipuin bat kontatzea… Errutinak lotara joan baino ordubete inguru lehenago hasi beharko lirateke. Haurrak eta haurraren garunak identifikatzen ikasiko du eta horrek lasaitasuna ere emango dio. Umeei gustatzen zaie zer gertatuko den jakitea eta errutinak oso egokiak dira horretarako.

4. Etxean argia gutxitzea eta haurra oheratu aurreko orduan jolas edo jarduera zakarrik ez egitea. Giro lasaia sortzea da helburua eta estresa jaistea. Hori horrela saihestu telebista, pantailak, joko zakarrak edota haserreak eta oihuak. Musika, irakurketa… izan daitezke egokiagoak.

5. Haurrek ez dute ohera gosez joan behar, baina ohera joan aurretik oso otordu oparoak egitea ere ez da baliagarria. Lo egiteko denok eskertzen dugu leku lasai eta isil bat, eta tenperatura egokiarekin. Zaindu halakoak. Goseak badago, haurrak ez du lo hartuko. Kontuz; izan ere, badago ustea asko janez gero hobeto egingo duela lo eta hori ere ez da horrela.

6. Erosotasun emozionala. Oso garrantzitsua baita ere. Haurrak nekez egingo du lo haserrealdi baten ondotik logelara bidali badute bakarrik. Itxi edo konpondu gabeko arazoek ez dira atseden egokirako aliatu onak.

7. Siestak zaindu. Egunean zehar haurrak egiten dituen siestek eragin handia dute gaueko loaldian. Txikiak direnean haurrek atsedenaldiak behar dituzte egunean zehar ere. Oso aldakorra da premia hori umearen eta umearen adinaren arabera. Siesta behar fisiologikoa dira eta kontuz horiek kentzerakoan edo aldatzerakoan batez ere umea 5 urtetik beherakoa bada. Umeak arratsaldean siesta egiteko premia badu utzi egiten; garunak atseden tarte hori behar du. Aldi berean, adi lo egiteko ordutik oso gertukoak eta oso luzeak diren siestekin. Hauek saihestea komeni da, siesta lehenago eginez. Bestetik, ez ilundu guztiz siesta egiteko lekua. Haurrak –haurraren garunak– jakin behar du ez dela gaua. Leku erosoa eta lasaia aukeratu baina ez imitatu gaua iluntasunari dagokionean.

8. Ahal dela, leku bat lo egiteko. Etxe guztietan ez da akaso posible izango baina komeni da logela eta jolasgela ez izatea berdina. Horrekin batera, ez zigortu umea lo egiteko duen lekuan. Lotura desegokiak sor daitezke.