Heike Freireri, Berrian Ihintza Elustondok egindako elkarrizketa ekarri dugu gaurkoan Guraso.eusera.  Elkarrizketari sarrera emateko Francesco   Tonucciren komiki zahar bat euskaratu dugu.

 

Bederatzi urterekin egin zinela pedagogoa esan ohi duzu.

Adin horretan, eskolaz aldatu ninduten, 1970eko hamarkadan. Lehenengoan, mojek ez zuten abiturik eramaten, ez genuen etxeko lanik, ez genuen azterketarik, baratze bat genuen, animaliak, batzar bidez hartzen genituen erabakiak… Hortik, guztiz kontrakoa zen beste eskola batera pasatu nintzen. Mojak abituarekin joaten ziren, guk uniformea eramaten genuen, denbora guztian sentitzen zenuen epaitzen zintuen begi bat zenuela gainean, zigorrak jartzen zizkiguten, azterketak eta etxeko lan asko genituen… Orduan konturatu nintzen ez dagoela heziketa modu bakarra. Nik, 9 urterekin, argi nuen zein zen nirea.

Pedagogia berdearen inguruko liburuan honako hau diozu: «Haurrak etxeetan eta eskoletan itxita, gehiegi babesten dira, eta ez dakite arazoei aurre egiten, osasun okerragoa dute, estres gehiago, obesitatea, depresioa…».

Mundu modernoan hiriak gero eta gehiago ari dira hazten, eta espazio libreak falta dira. Gurasoen artean beldurra hedatu da. Nire semearekin herri batean bizi nintzen, eta ama batzuk kexatzen ziren hain aske nola ibil zitekeen zazpi urterekin. Haurrak poliziak etxera eramaten ditu, kalean bakarrik daudelako. Orain, denbora asko pasatzen dute geletan eta merkataritza guneetan itxita. Pixkanaka, naturatik urrundu da gizakia. Eta kontaktu galera horrek ondorio asko ditu.

Naturarekin kontaktua berreskuratzeak zein onura ditu?

Eserita eta isilik hobeto ikasten den ideia hedatu da. Eta hori ez da egia. Haur baten garuna ikusten duzu geldirik dagoenean, eta aktibatuta dauden guneak oso gutxi dira. Eta mugitzen ari den haur baten garunean ia gune guztiak daude aktibatuta. Haurrek, mugitzen direnean, errealitate beraren alderdi ezberdinak ikusten dituzte.

Ikerketek diote naturarekin harremana badute, haurrak azkarragoak izaten direla.

Egia da; hobeto garatzen dute motrizitatea, inteligentzia abstraktua, arreta handiagoa jartzen dute… Baina pena bat litzateke hori haurrek errendimendu gehiago izan dezaten erabiltzea. Errendimendua ez da lehen helburua. Lehen helburua, niretzat, ongizatea da. Eta, bigarrena, kontzientziazioa. Duela gutxi irakurri nuen egoismoa, kodizia eta apatia direla klima aldaketaren arazo nagusiak. Hori ezin da zientziatik aldatu, eraldaketa kulturala eta soziala behar dira. Eta hor hezkuntzak asko du egiteko.

Zer egin daiteke haurrak naturara gerturatzeko?

Azken urteetan eskola ugari egin dituzte espazio naturaletan. Baina noski, ezin dira haur guztiengana iritsi. Hortaz, naturarekiko kontaktua erabat integratu behar da zentroetako hezkuntza proiektuan: gertu dituzten espazio naturalak erabili, akordioak egin abeltzain eta nekazariekin… Gainera, oso garrantzitsua da eskoletako patioak aldatzea. Kasu askotan, leku hutsak izaten dira, asfaltoarekin… Gune horiek aldatzea da gakoa: zelaiak jarri, basoak, landetxeak…

Haurtzaroak eragin zuzena du etorkizunean.

Haur horietan daude biharko egunean erabakiak hartuko dituztenak ekonomian nahiz industrian. Eta frogatuta dago benetan ingurumenarekin arduratu direnak hurbiltasun handia izan zutela haurtzaroan naturarekin eta hurbil zituzten helduek asko maite zutela natura.

Indarkeria nagusi da munduan. Baina zaila egiten da haurrekin heriotzaz hitz egitea.

Naturatik urruntze horrekin lotura du heriotzaren gaiak. Haurrak, zizare bat ikusi, eta beldurtu egiten dira, nazka ematen diete animalia bat hilda ikusteak… Nolabait, errefusatu egiten dute natura. Heriotza ere ukatu egiten dugu, izatez, errealitatean ezinbesteko zerbait denean. Naturan etengabe sortzen eta desagertzen dira gauzak. Hezi egin behar ditugu heriotzarako. Ez gara betirako, eta, hori ulertuta, daukazunari balio gehiago ematen hasten zara.

Teknologiaz inguraturiko gizartean, zer gomendatuko zenieke gurasoei?

Teknologiak puntu kritiko bat du. Galdetu behar da ea benetan zure bizitza aberasteko balio duen. Zuk animaliak ikusi badituzu eta haiei buruz gehiago jakin nahi baduzu, interesgarria da teknologia. Edo lagun bat urrun badago, harekin hitz egiteko ere bai. Baina, norbaitek 400 lagun baditu Facebooken, eta inor ere ez parkera jolastera jaisteko…