Itsaso Pagoagarekin behin baino gehiagotan hitz egin dugu “jolasa” aitzakia moduan erabilita. Gaurkoan bere azken kolaborazioa hartu dugu oinarri moduan eta bi urteko haurrak jolasarekin duen harremana eta izan ditzakeen mugez aritu gara. Hemen duzue elkarrizketa entzungai.

Sasoi honetan gaude etxean; hau da, bi urteko txiki batekin elkarbizitzan. Polita, oso polita da bizitzen ari garen sasoi hau gure txikiarekin; baina, ez dizuet gezurrik esango nekagarria ere bada sarri. Haurrak dagoeneko ikasi du oinez ibiltzen, korrika egiten, salto egiten, hitz egiten eta abar. Finean, gaitasun guzti horiek bere kabuz deskubritu eta bereganatzeak, autonomia maila handia izatea suposatu dio.

Hizkuntzari dagokionez, gauza bitxiak bizitzea ere egokitu zaizkigu bikoteari eta bioi: gure txikiak guk esandakoak errepikatzea. A ze festa! Eta batzuetan, “ene, ze lotsa!”. Haurraren aurrean esan beharrekoak neurtzen hasteko garaia heldu zait niri behintzat. Eta zer esan etxeko ordenaz… argia piztuta utzi ezkero, hor doa bera atzetik, argia itzaltzera, kaxoia zabalik geratu bada, berak itxi eta abar. Gure haurrak adierazi digu nolabait, inguratzen duen mundu hori ulertu beharra daukala eta horretarako bere ordena propioa eraiki beharra duela.

Lehen esan bezala fase polita bizitzea egokitu zaigu, ze sortedunak gu. Baina batzuetan egiten dizkiogun eskaerak ez datoz bat bere gaitasun edota aukerekin. Eta gaurkoan jolasarekin erlazionatutako eskaera zenbat ekarri nahiko nituzke hona: hortxe sartzen baitut hanka batzuetan. Egin ezazu hau, saia zaitez hori egiten eta tankerako mezuekin. Jolasean ere garbi izan beharko nuke, adin tarte honetako haurrak oro har ezin dituela honakoak egin, oraindik.

Ezin diot eskatu partekatzeko:

Oraindik berea dena partekatzea oso zaila da berarentzat; batez ere, unean erabiltzen ari den jostailua bada. “Ni”-a zer den ikasten ari da eta baita bere identitatea eraikitzen ere. Une honetan berarentzat, bera da garrantzitsuena eta nekez atera daiteke “nitasun” horretatik. Testuinguru helduago batean, jostailuak partekatzeko eskatzea zentzuduna litzateke baina adin tarte honetan ez. Ezinezkoa da.

Ezin du rol jolasetara jolastu:

Bere berdinekin dagoenean, elkarrekintza uneak gertatzen dira baina oraindik ez da gai besteari eta bere buruari rol-ak egozteko (ni ama izango naiz eta zu haurtxoa, adibidez). Hau aurrerago gertatuko da eta momentuz, bere berdinekin izango dituen elkarrekintza uneak laburrak izango dira. Gainera, une horietan, gehienetan, bakoitza bere jolasean arituko da. 

Ezin du arau jolasekin jolastu:

Adibidez, mahai jolasak. Modu ez egituratuan erabili ditzaket hitz egiteko edota piezak nahieran erabiltzeko; baina, ezingo dut berarekin jolastu mahai jolasak dituen arauen arabera. Txanda itxaroten ikasten ari da eta nahikoa buruhauste horrekin. Oraindik denbora bat igaro beharko da mahai jolasean elkarrekin aritzeko. “Ez ezazu presarik izan “ esaten diot nire buruari, iritsiko da eta horretarako sasoia.

Ezin diot eskatu zientzialari baten moduan ez jokatzeko:

Seguraski berak badaki pieza borobila zein zulotatik pasako den: baina, nahiko du probatu beste zuloan ere. Era berean, zapata handiak jantzi nahiko ditu aulki txikian edo saiatuko da politikoki zuzenak ez diren ekintza horiek egiten. Nahiz eta berak badakien aurretiaz, zer gertatuko den. Garrantzitsua omen da horrelakoak ez zuzentzea, haurrak metodo zientifikoaren urratsak praktikan jartzen dituelako. Lehenengo hipotesia egin, gero esperimentatu eta amaitzeko, bere ondorioak atera. Eta horrela eguneroko gauza/ekintza guztiekin. Zoragarria ezta? Baina, zenbat aldiz ahazten ote zaidan neuri ere. 

Kuriositatea eta esperimentazioa eskutik helduta doaz eta haurtzaroaren opari gisa hartu beharko nituzke. Eguneroko presa, egin behar, egoten jakin eta guzti horren gainetik  haurrari haur izaten utzi eta bere kasara egiten duen jolasari espazio eta onarpenari bide emanaz. Testua idazten dut zuretzako, nire antzera guraso izango zaren horrentzako. Baina baita ere, niretzako. Teoriatik praktikarako saltoan, nik neuk ere, sarri nire buruari horrelakoak idatzi eta irakurri behar dizkiodalako.