Euskal Estatistika Erakundeak Gipuzkoan, Bizkaian eta Araban 2022an egindako inkestaren emaitzak dira. Bestelako datuen irakurketa ere egin daiteke: landunen %27,6 beldur dio eszedentzia edo lanaldi-murrizketa eskatzeari uste baitu horrek eragin egingo diola lanbide-arloan.

Lan-baimenak eskatzeko zailtasun maila

Bizitza profesionala, pertsonala eta zaintza lanak bateratzea zaila da. Hala ondorioztatu daiteke Euskal Estatistika Erakundeak Gipuzkoan, Bizkaian eta Araban 2022an egindako inkestaren emaitzak ikusita. Zaintza lanei dagokienean emakumeen eta gizonezkoen artean dagoen erantzukizun desoreka ere nabarmena da. “Nahiz eta aldea murrizten ari den, bataz beste emakume landunek egunean gizonezkoek baino 1,1 ordu gehiago ematen dute seme-alabak zaintzen”, jasotzen du txostenak.

Datu orokorrak

Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren pertsona okupatuen %28,1ek dio zailtasunak dituela lana eta seme-alaba adingabeak zaintzeko eta mendetasun-egoeran dauden pertsonak artatzeko zailtasun maila bera adierazten du inkestatuen % 28,9k.

Zailtasun maila handi sumatzen du inkestatuen % 24ak lana eta bizitza pertsonala uztartzerakoan. Genero ikuspegia kontuan hartuta emakumeen %30ak adierazten du zailtasuna alor horretan. Gizonezkoen kasuan %26,2ak.

Zaintza lanetan egunean emandako denbora

Seme-alabak edo mendeko pertsonak zaintzeko egunean ematen den denborari dagokionez, aldea dago gizonen eta emakumeen artean. Etxetik kanpora lan egiten duten emakumeek 15 urtetik beherako seme-alabak badituzte, batez beste 1,1 ordu gehiago ematen dute zaintza lanetan egoera berean dauden gizonezkoek baino. –4,7 eta 3,6 ordu, hurrenez hurren–.

Gainera, emakumeen erdiak baino gehiagok –%53,1– bost ordutik gora ematen dituzte adin txikikoak zaintzeko egunean. Gizonen kasuan, hirutik batek –%33,5– bi ordu edo gutxiago ematen du zeregin horretan egunean.

Lanaldi motak eta zaintza ardurak

Lanaldi motei dagokienez, jaitsi egin da lanaldi zatitua duten langileen kopurua. 2012an landunen %39,6k egiten zuen lan soilik goizez edo soilik arratsaldeaz. 2022an datu hori %28,2koa da. Beraz, lanaldi jarraitua duten pertsonen ehunekoa handitu egin da –%50,6 2012an eta %57,3 2022an–.

Bi gurasoko familien kasuan bikoteko bi kideek etxetik kanpora lan egiten duten kasuetan adingabeak zaintzea lanaldi ordu horietan honela banatzen da: %92,5 ikastetxeak, %3,3 senitartekoak edo ordainsaririk gabeko arduradunak eta %2,8 langileak diren gurasoetako bati.

Edozein gorabehera tarteko dela adingabeen zaintzak arreta berezia eskatzen badu –lanaldian zehar medikuarengana eraman behar dira, gaixorik daude edo ez dute eskolarik ardura honela banatzen da: gurasoak (%62,6), senideak edo ordainsaririk gabeko pertsonak (%17,9), ama (%14,1) eta aita (%4,5).

Telelana

Telelanari edo lana etxetik egiteari dagokionez etxean lan egiten duten pertsonen ehunekoa gutxitu egin da 2021arekiko. 2022an %17,8 zen; 2021ean baino 9 hamarren gutxiago. Alde batetik daude astearen erdia gutxienez telelanean egiten dutenak (%6,7); 1,7 puntu gutxiago 2021ean baino eta 4,1 puntu gutxiago 2020an baino. Hain zuzen ere, ehunekorik handiena 2020an eman zen; %10,8.

Txostenaren laburpena osorik hemen.