Coleridge poemaegileak ezagun baten bisita jaso eta haurtzaro eta heziketaren inguruan hizketan hasi ziren. Bisitariak hauxe esan zuen:

“Uste dut haurrak askatasun osoz utzi behar zaiela hazten eta egiten txiki txikitatik, beraien erabakiak hartzen, helduen inongo esku-hartzerik gabe. Modu honetan soilik ahalko dute beraien gaitasuna garatu”.

Coleridgek bisitariari bere lorategira gonbidatu zuen.

Bisitariak hura ikustean: “Hau ez da lorategia, patio hau sastrakaz beterik dago!”

Poetak hauxe erantzun zion: “Beti larrosa eta lore ederraz beterik zegoen, baina aurten zera erabaki dut, lorategiari askatasun osoa eman diot nahi duen bezala hazi eta zabaltzeko, eta hauxe izan da ondorioa”.

Azken boladan, ohikoa izaten da familia gune, jolas guneko guraso edota hezkuntza profesionalen artean arau eta mugen inguruko kezka plazaratzea.

Gure haurtzaro-gaztarotik gauzak nabarmen aldatu direla guztien sentsazioa da: gure gurasoak askoz ere zorrotzagoak ziren; zigorra eguneroko “tresna pedagogiko” zen; ipurdikoa edota zaplaztekoren bat ematea ez zegoen gaizki ikusia; …

Orain aldiz, errespetua, askatasuna, konfiantza dira erabiltzen ditugun hitzak gure seme-alabekin erlazioak sortzeko.

Aldi berean, askotan sentitu izan dugu haurrek “frogan” jartzen gaituztela, aldi oro “erronka jartzen digutela”, eta ezin diegula beti berauei arrazoiarekin ateratzen utzi.

Nahiko kezka dago gaur egun ea haurrei dena onartzen ari ote zaien, eta ez ote diegun muga gehiago ipini behar.

Guztiz ados gaude esaten denean hazteko, benetan libre sentitzeko, mugak eta arauak ezinbestekoak direla. Baina, non, noiz eta nola ipini muga horiek… Horixe da gakoa!

Sonia Kliassek esaten duen moduan, haurrei nahi dutena egiten utziz gero badirudi, hasiera batean behintzat, aske hazten ari dela. Baina bere indar eta frustrazioak kudeatzen ikasten ez badu, besteekiko ikusmira izaten ikasten ez badu, gizarteratzeko arazo handiak baditu, ez da batere aske izanen.

Ikusten ari gara muga handiak ipintzen zaizkiela haurrei juxtu behar ez duten egoeratan: mugimendu libre eta jolasean: “ez igo horra”; “ez ukitu hori”; “ez jaitsi eskailera zu bakarrik”; “ez korrikarik egin”; “ez sartu hor”;…

Haurrek egunero ehunetik gorak ezezko jasotzen dute, beste inongo alternatibarik jaso gabe.

Esan bezala, mugimendu eta jolasean muga handiak jartzen zaizkie; aldiz, haur batzuei oso muga gutxi jartzen zaizkie juxtu gehien behar duten alorrean: erlazio sozialetan.

Oso zaila dute erlazio sozialak ulertzea eta gu, helduok, lehen eredua gara erlazio sozial horiek ulertzen hasteko. Eta aldi berean, mugak eta arauak ongi definitu behar dizkiegu, erlazio horietan egoki kokatzen hasteko.

Oraintxe aipatu dugu mugimendu libre eta jolasean muga gehiegi jartzen zaizkiela, eta alor horretan haurrek bizi behar dutela askatasuna. Beren gaitasunetan gehiago sinistu behar dugu, aukera gehiago emanez.

Egia da hainbat egoera arriskutsu izan daitezkeela, (ulertuz arriskua gaztelerazko “peligro” bezala); Kasu horietan, eskubide osoz eta gu garelako haurren arduradunak, egoera horietatik atera behar diegu.

Aldiz, arriskua gaztelerazko “riesgo” bezala ulertuta, hau da, erronka, guztiz beharrezkoa da bizitzea. Hau da, gure garapenerako, ezinbestekoa da arrisku aukera horiek izatea, bizitzea, ikasteko ezinbesteko direlako. Erronkak ipini behar dizkiogu gure buruari garatu ahal izateko. Bizipenik gabe ezin da ikasi:

Haur batek ez du ulertuko modu “razional” batean zerbaitek erretzen duela esaten badiogu. Honek ez du esan nahi erretzeko egoera batean ipini behar dugunik, noski!

Aipatu dugu ere hainbeste ezezko eman eta ez diogula alternatibarik ematen. Hau ere oso garrantzitsua da: “hau ezin dugu ukitu, baina beste hau ukitzeko aukera duzu”; “horra igotzeak beldurra ematen dit, baina baduzu beste horra igotzeko aukera”; “badakit korrika egiteko beharra duzula, baina hemen ezin da eta laster joanen gara beste leku batera korrika egin ahalko duzula”; “hor zer dagoen ikustea interesgarria egiten zaizu, baina ez da leku ziurra, eta beste hartara joanen gara, bertan sartu ahal izateko”; eta abar…

Esan bezala, mugak eta arauak bai, behar den alor eta egoeratan, bereziki erlazio sozialak eraikitzen laguntzeko.