SARS-COV-2 birusak edo koronabirusak sortutako pandemiaren ondorioz, gure eguneroko bizitza, errotik aldatu behar izan dugu. Aldaketa nabarmenetako bat musukoak nahitaez erabili behar izatea izan da eta honek haurren hitz egiteko eta ahozkatzeko garaian duen eraginaz idatzi zuen bere kolaborazioa Maider Egino guraso.eus eko kolaboratzaileak. Guk berarekin hitz egin dugu.

SARS-COV-2 birusak edo koronabirusak sortutako pandemiaren ondorioz, gure eguneroko bizitza, errotik aldatu behar izan dugu. Aldaketa nabarmenetako bat musukoak nahitaez erabili behar izatea izan da. Zalantzarik gabe, musukoek koronabirusaren transmisioa murrizten laguntzen dute, beste prebentzio-neurri batzuk erabiltzearekin batera; hala nola, eskuak garbitzea eta urruntze fisikoa.

Haurrak izan dira COVID-19ak gehien kaltetu dituen taldeetako bat. Haien eguneroko errutinak, giro soziala, eskolakoa eta familiakoa barne, sakon aldatu baitira, garapen egoki bat izatea eragotziz. Izan ere, pandemia hasi zenetik, ebidentzia zientifikoak erakutsi duenez, sintoma depresibo eta antsiosoek gora egin dute, eta asebetetze orokorra eta jarduera fisikoa gutxitu egin da, baita haurrengan ere.

Horrela, guzti honek, eta nola ez, musukoaren erabilerak, haurren mintzamenari eta hizkuntzaren eskuratzeari eta garatzeari eragiten dio.

Hizkuntzaren garapena, haurren garun-heldutasunarekin eta haurren ingurune soziofamiliarrarekin lotuta dago. Ama-hizkuntza ikasten ari diren haurrei dagokienez, hizkuntzaren garapenean zailtasunik ez izan arren, helduek komunikatzerako orduan musukoa eramateak, hizkuntzaren barneratzean eragina izan dezake. Honen zergatia honako hau da, dakigunez, hizkuntza bereganatzeko prozesuan, haurrek, mintzatzen ari den pertsonaren ezpainen mugimenduak behatzen ditu eta hau funtsezko laguntza izaten da hitzen ahoskera zuzena bereganatu ahal izateko. Adibidez, haurrek 4 hilabete bete arte, ezpainei baino, helduaren begiei erreparatzen die; 4 eta 8 hilabete bitartean berriz, haurrak zezelka aritzen direnean, helduaren ahoari gehiago erreparatzen die begiei baino.

Horrela, musukoak haurrei mintzamena hautemateko eta ulertzeko ohiko elementu guztiak izatea eragozten dienez, hizkuntza eta mintzaira ikasteko prozesuan eragina izan dezake hauengan.

4 eta 10 urte bitarteko biztanlerian batez ere musukoa dela eta sor daitekeen beste arazoetako bat, ahots arazoak eta patologiak (ahots-noduluak) dira. Ahots-kordetako lesio onbera da, indarrez egindako ahotsaren erabileraren ondorioz sortzen dena. Musukoak gutxi gorabehera modu jarraituan erabiltzeak, patologia hori errazten du; izan ere, soinu-uhinaren zati bat xurgatzean dute, eta, horren ondorioz, maskarak erabiltzen dituen pertsonak, heldua zein haurra , ahotsa gehiago behartu behar du. Ahotsa bortxatzean, ahots-kordak gehiago tenkatzen ditugu eta bata bestearekin marruskarazten ditugu; gainera, arnas etenaldi gutxiago eta laburragoak egiten dira, eztarria lehortu egiten da eta ondorioz, ahots-kordak gutxiago hidratatu eta gehiago ukitzen dira.

Hizkuntzan eta garapen osoan eragin dezakeen kalteez gain, musukoak sudurretik baino gehiago, arnasa ahotik hartzera bultzatzen gaitu. Ahotik etengabe arnas hartzeak, adin goiztiar batean gertatzen denean batez ere, hazten ari den aurpegiaren garapena alda dezake. Hortzetan ere aldaketak gertatzen dira, hala nola ezarpen txarra eta hortzen oklusio txarra, eta guzti honek beste arazo batzuk ekar ditzake; hala nola, murtxikatze eta irenste arazoak. Murtxikatzeko eta irensteko arazo hauek, halaber, fonemak ahoskatzeko zailtasunekin erlazionatua daude.

Hona hemen guzti hau saihesteko aholku batzuk:

  • Gure diskurtsoari komunikazio-keinu gehiagorekin laguntzea, eskuak, burua eta norberaren gorputza erabiliz, aurrean dugun pertsonari ahalik eta informazio gehien eman ahal izateko.
    • Oso adierazkorrak izatea
    • Gorputzarekin hitz egin
    • Asko antzeztu
    • Indartu nahi ditugun hitzak azpimarratzea
    • Geldialdi gehiago egin
    • Gure hizketaren erritmoa zaintzea
    • Astiroago hitz egin
  • Haurrekin esparru komunikatiboak sortzea: haurrak eta helduak arreta-gune bera duten egoerak sortzea da kontua. Biak batera arreta-testuinguru batean badaude, maskara eramateak dituen ondorio negatiboak ez dira hain garrantzitsuak izango; izan ere, haurrak helduek zer esan nahi duten uler dezake , biek gauza berari buruz hitz egiten dutelako.
  • Aditu batengana bideratzea, pediatra, logopeda, ortodontista, fisioterapeuta… haurrek alterazio-zeinuren bat duela somatzen badugu, kaltea gehiagora joan ez dadin.