Azken hilabete hauetan sortu den egoerak, aurretik geneuzkan galderak eta dudak indartu ditu. Ziurgabetasun konstante batean bizi ginen eta are gehiago orain. Noiz helduko da hausnarketa sakon eta kolektibo bat egiteko unea? Zein motatako etorkizuna eraiki nahi dugu? Emokitik galdera honi erantzuna ematen saiatzeko une paregabea dela uste dugu. Gure ardatzak direla medio, arreta hiru arlo desberdinetan jarriko dugu, hain zuzen ere, teknologiaren eraginean, sexualitate eta hezkidetzan eta emozioen kudeaketan.

Hausnarketan zehar bidaia egiteko, emozio desberdinetatik hitz egin nahi dugu. Lehenik orainaldia deskribatuz eta etorkizuna nola eraiki nahi dugun azalduz.

Beldurra

Beldurrarekin hasi nahi dugu, jendartean azken hilabete hauetan bereziki hitz egin delako emozio honetaz. Beldurra gainontzeko emozioak bezala natural eta beharrezkoa da. Bizi dugun egoera honetan, denok arrazoi batengatik edo bestetik sentitu izan dugu beldurra; ingurukoak gaixotzeari, gu geu gaixotzeari, heriotzari, lana galtzeari, baliabide ekonomiko barik gelditzeari, haur eta nerabeei egoera aurrera eramaten laguntzen ez jakiteari, gu geu egoera ondo kudeatzen ez jakiteari, bakardadeari eta bakardade horrengatik epaituak izateari, erasotzaileekin espazio berdinean horren beste denbora egon behar izateari, teknologiaren erabilera ez osasungarria egiteari, telelana eta hezkuntza digitala bertan geratzeari, ezjakintasunari etab. handi bat.

Alde batetik, etorkizunera  begira eta beldur guzti horiek hartuta, onarpena eta mugimendua etortzen zaizkigu burura. Onarpena, beldur guzti hauei balioa eman behar diegulako, eta aldi berean, momentuan gelditzera eramaten bagaituzte ere, ekintza eta mugimendura eramatea osasungarriena izango  litzatekeelako.

Amorrua

Amorrua etxetik ateratzeko eragozpen eta baldintzak izateagatik, gure askatasuna mugatzeagatik, lagundu nahi eta ezin izateagatik, ardura zeukaten pertsonek hartu edo hartu ez dituzten erabakiekin ados ez egoteagatik, gure nagusi eta haurrak zaintzeko milaka eragozpen izateagatik, lagun eta gertukoekin egon nahi eta ezin izateagatik, nahasmen ingurugiroa sortzeagatik, espazio txiki batean pertsona berdinekin egun askotan zehar egon behar izateagatik, batzuek gutxieneko espazio txiki hori ere ez izateagatik, abantailak dauzkagunaz edo ez dauzkagunaz konturatzeagatik, etab. Milaka arrazoi izan ditugu amorrua sentitzeko.

Amorrua azalaraztea onuragarriena izango litzateke, esan, proposatu, ekin, azaldu, adierazi… Ez gaitezen gelditu amorruarekin barnean, eta noski beldurrarekin bezala aldaketarako erabili.

Tristura

Tristura gertuko norbaiten heriotzagatik, bakarrik sentitzeagatik, egoera sozialaz ohartzeagatik, haur eta nerabeak triste ikusteagatik,  familia kide nagusiak bakarrik egoteagatik bisitak jasotzeko aukerarik gabe, kaleak ia hutsik ikusteagatik, energia barik egoteagatik, gure burua deseroso hautemateagatik, ekintza asko egin nahi izan eta ezin izateagatik, etab.

Tristura estigma handia duen emozioa da. Askori kostatzen zaie triste daudela esatea, bereziki, gizonezko moduan heziak izan direnei, emakume moduan heziak izan direnei amorrua azaltzea kostatzen zaien moduan edo azaleratzekotan epaituak izaten diren bezala. Tristurak gelditzera eta barrurantz begiratzera gonbidatzen gaitu eta garrantzitsua da oso, gure buruari honetarako aukera eskaintzea.

Segurtasuna

Segurtasuna etxebizitza eta jatekoa izateagatik, distantzian bada ere norbaitekin hitz egiteko aukera izateagatik, komunitate laguntzaile bat izateagatik, behar bat izaterakoan aseta izateko aukera izateagatik, eraren batean aurrera egiteko indarra izango dugunaren ziurtasuna izateagatik, sare boteretsu bat izateagatik, etab.

Abantaila askorekin bizi garenok segurtasuna sentitzeko, beste pertsona askok baino aukera askoz ere gehiago izan ditugu. Ez dezagun emozio hau ahaztu eta saiatu gaitezen denok segurtasuna sentitzeko aukera berdinak izatea ahalbidetzen.

Poza

Poza aurretik generaman erritmo sutsua gelditzeko aukera izateagatik, guretzako denbora izateagatik, ezer ez egiteko aukera izateagatik, berriz ere familia eta lagunekin elkartzeagatik, askatasunaren parte berreskuratzeagatik, ekintza kulturalak egiteko aukera izateagatik, kirola era anitzago batean berriro egin ahal izateagatik, etab.

Bai konfinamendu garaian bai bertatik atera ginenetik, poza sentitzeko milaka arrazoi izan ditugu egoera latza bizitzen egon arren. Baliteke batzuek poztasuna sentitzeagatik errua sentitzea, baina ez genuke zertan horrela sentitu behar poztasunak egoera hauetan ere bere funtzioa daukalako. Batzuentzako konfinamendua garaia behar zuten gelditzeko unea izan da, eta besteentzako konfinamendutik ateratzea zoragarria. Emozioen pertzepzio eta esperientzietan aniztasun itzela aurki dezakegu eta denak dira egoki.

Etorkizunean honako hauek betetzea gustatuko litzaiguke, haur, nerabe, gazte eta helduak jendarte osasungarriago batean hazi daitezen:

  • Jendarte eraldatzaile bat nahi eta behar dugu, zaintza, hezkuntza, osasuna (eremu guztietan ez bakarrik fisikoan), parekidetasuna eta inklusibotasuna erdigunean jartzen dituena.
  • Teknologia beste baliabide baten moduan tratatzen duen jendartea nahi dugu. Teknologia gure onurarako erabili beharko genuke, eta ez alderantziz gutxi batzuen aberastasun ekonomikorako.
  • Errealitate anitzak dauzkagu eta hauek aberasgarri moduan ikusiko bagenitu jendarte moduan hazkuntza garrantzitsu bat biziko genuke. Aniztasuna arlo askotan ematen da, sexualitatean, kulturan, funtzionaltasunean, ideietan, … Eta horrela izaten jarraitzea gustatuko litzaiguke, betiere aniztasun hauek errepresio desberdinen arrazoi izateari utzi behar diotelarik.
  • Haur eta nerabeentzako ingurune seguru eta osasungarri bat sortzea gustatuko litzaiguke, haien garapen prozesua era naturalenean egin ahal izan dezaten. Gurasoak garapen prozesu honetan bideratzaile eta eredu nagusienak izango diren arren, jendarte mailan denok gara prozesu honen laguntzaile edo eragozle. Izan gaitezen laguntzaile.
  • Aurrez aurreko harreman osasuntsuak aintzat hartzen dituen jendarte bat nahi dugu. Teknologia aurrez aurre eman ezin denerako uzten duena. Harreman zintzoak, errespetuzkoak, hazkuntza pertsonalerako aukera ematen dutenak, eta mira egiten digutenak sor ditzagun.