Ohean ematen dugu gure bizitzaren herena. Hain goxoa eta atsegina zaigun leku horretan, dena den, hainbat apopilo ezkutatzen dira. Koltxoiak, burukoak eta maindireak izaten dira habitatik egokienak hainbat akaro, bakterio eta onddorentzat, zeinak arriskutsuak izaten baitira alergiak dituzten pertsonentzat. Consumer aldizkarian irakurri dugu.
Etxeko hautsa
Logela izaten da lekurik onena etxeko hautsetan hazten diren akaroentzat (Dermatophagoide esaten zaie); araknido ia mikroskopikoak izaten dira, eta ehunez -batez ere ehun naturalez- egindako materialetan agertzen dira, horiek pilatzen duten hautsetan zehazki, eta gauetan atera egiten dira “gordelekutik, pertsonen larruazalak askatzen dituen ezkatekin elikatzera. Egiaz, etxeko hautsaren %70 gizakion larruazalaren hondarrak izaten dira. Hori dela eta, ehunez bilduta dagoen guztia atsegin zaie gehien, eta hor ugaritzen dira. Buruko bat, adibidez, urte asko samar baditu, 10.000.000 akaro izateraino irits daiteke. Inguruari lotutako faktore batzuek ere lagundu egiten dute akaroak ager daitezen, tenperaturak eta hezetasuna eta jatekoa. Gainera, jaiki eta berehala ohea egiteko ohitura txarrak, batere aireztatu gabe, luzatu egin ditzake baldintza horiek beste 16 orduz.
Erraz garbitzekoak
Akaro sail horri aurre egiteko, Immunologia Klinikoaren, Alergologiaren eta Pediatriako Asmaren Espainiako Elkarteak (SEICAP) gomendatzen du logelan ahalik eta objekturik gutxiena edukitzeko, erraz garbitzeko moduan egon dadin, batez ere alergia duen norbaiten logela bada.
Elkarte horretatik nabarmentzen dute erratza eta ohiko xurgagailua pasatzeak (atzeko aldetik askatu egiten du xurgatu duen airea) airean barreiatzen dituela akaroak. Hori dela-eta, HEPA iragazkiak dituzten xurgagailuak erabiltzea gomendatzen dute, akaroak atxikitzeko gaitasun handiagoa dute eta.
Ongi hautatu
Horrekin batean, koltxoi barne-beteak erabiltzeko gomendioa ere egiten dute, latexezkoak edo biskoelastikoak. Barrenean hutsuneak dituztenak, malgukidunak edo artilezkoak adibidez, aproposak dira akaroak pilatzeko. Berdin gertatzen da burukoekin eta oheko gainerako arropekin ere. “Bisitari” arriskutsu horietatik babesteko, komeni izaten da akaroen aurkako zorroak edo azalak jartzea burukoei eta koltxoiei.
Nola garbitu
Artropodo kopurua murrizteko, maindireak eta mantak astean behin garbitu behar dira, ur beroarekin, 60º inguruko tenperaturan. Horrek, hala ere, ez ditu osotara desagerrarazten, izaki horiek berez koltxoietan eta burukoetan bizi baitira. Hori dela eta, hilean behin xurgagailua
pasatu behar zaie, arreta handiarekin, gutxienez 10 minutuz, eta urtean bizpahiru alditan, eguzkitan jartzea komeni da 30 minutuz edo.
Burukoentzat beste aukera bat izan daiteke garbigailuan jartzea ur beroarekin (aurrez ongi irakurri etiketa, ez dadin kalterik sortu). Merkatuan badira akaroen aurkako espraiak,
etxean erabiltzekoak, baina ez dago frogatua eraginkorrak direnik, eta halaxe nabarmentzen du Alergologiako eta Immunologia Klinikoko Espainiako Elkarteak (SEAIC). Horiek desagerrarazteko beste modu bat izoztea izaten da, baina ez da batere erraza burkoak izozkailuan sartzea.
Berritu
Arau orokor gisa, gomendioa da koltxoia 10 urtez behin aldatzea, gutxi gorabehera, nahiz eta hor ere zenbait baldintza aztertu behar diren: ekoizleak zer dioen, produktuak zer-nolako ezaugarriak dituen eta, jakina, nola zaindu izan den.
Burukoei dagokienez, bi urtez behin ordezkatzea komeni izaten da, ez bakarrik akaroak eta zikinkeria pilatzen zaizkielako, baita erabilerarekin itxura aldatu egiten zaielako ere eta galdu egiten dutelako burua babesteko gaitasuna.
Lasai lo egiteko 10 gomendio
Erakunde zientifikoetako adituek honako aholku hauek ematen dituzte:
• Aireztatu logela egunero, ohea egin gabe dagoela; neguan aski da 10 minutuz egitea. Horrek lagundu egiten du akaroak hil daitezen eta bakterioak desagertu daitezen, baina ez du desagerraraziko ez larruazala eta ez exoeskeletoa ere, horiek ehunari atxikita egoten dira eta.
• Utzi eguzkiaren argiari logelan sartzen.
• Ahalik eta gutxiena erabili gortinak, paper margotuak, moketak eta alfonbrak, horiek lagundu egiten baitute akaroak ugaritzen. Gortinak jarri nahi izanez gero, erabili arinak, erraz garbitzen direnak, eta garbitu ere maiz egin.
• Erabili akaroen kontrako zorroak koltxoian eta burukoan.
• Aireztatu gordeta egon den arropa jantzi aurretik.
• Garbitu logelako hautsa, eta jarri arreta berezia altzarien atzean eta txokoetan. Xurgagailua erabiliko bada, HEPA iragazkiak dituena da onena.
• Alergia duten haurrek ez dezatela erabili felpazko jostailurik.
• Ez pilatu liburuak edo jostailuak logelan, hautsa pilatzen baita horietan.
• Forratu material sintetikoz edo larruz ehunarekin tapizatuta dauden altzariak, eta saihestu gainaldean ehuna duten oheburuak.
• Logelan, hezetasuna izan dadila %50etik beherakoa eta tenperatura 18 eta 20 ºC artekoa, nahiz eta Loaren Medikuntzako Ameriketako Elkarteak (AASM) gomendatzen duen zertxobait fresko egotea. Frogatuta dago hezetasun kengailuek emaitza onak lortzen dituztela.
Irudiaren iturria hemen.
Iruzkinik ez "Ustekabeko ohekideak: akaroak, bakterioak eta onddoak"