Kalean jolasteko proposamen ezberdinak ekartzen gabiltza    Guraso.eus-era. Honetarako Txatxilipurdi elkarteak argitaratu zuen kalekantoi jolas bildumatik  hartutako jolasak erabili ditugu. Baina zergaitik jolastu kalean?

Argazkia: Mitya Ku

 

– Kalean jolastea, etxean lata eman gabe, kalean denbora pasatzeko leku bat edukitzea baino askoz gehiago da. Kalean jolastea, herritartasun ekintza da. Espazio publikoaren jabetze aktiboa da, eta hainbestetan entzuten den esaldia errealitate bihurtzea da “kalea denona da”.

-Kalean jolastea, ez da bakarrik egotea. Etxetik kanpoko beste erreferentzia batzuk izatea da. Hain beharrezko direnak, batez ere, zonalde gatazkatsu eta erasokorretako haurrentzat.

-Kalean jolastea, haurren pertzepzio biziarekin, espazio baten ezagutza eta menperatzea esan nahi du: lurraren usaina nolakoa den, masustondoko hostoetara nola iritsi, bizikletentzako maldak, ezkutaleku sinesgaitzak…

–   Kalean jolastea, helduen elkarbizitza ezagutu eta zuzenean bizi eta lan nola egiten duten ikustea da: postaria, okina, exekutiboa, kale garbitzailea, bizilaguna… Kotxeko leihotik begiratu gabe, helduen erreferentziak bereganatzea da. Asfaltoko garrasi, irain eta txistuez haratago.

-Kalean jolastea, leku bateko kide izateko harremanak lantzea da. Auzo edo hiriarekin harreman afektiboak ezartzea. Herriko espazioan gertatzen diren egoerekiko ezagutza eta konpromisoa duten herritar konprometituak egitea da.

-Kalean jolastea, helduen esku-hartze bako eta berdinen arteko harremanen autonomia garatzea da. Helduen begiradapean, komentario eta parte hartze gabeko jolasa arautzea da: dibertitzea, hitz egitea, garrasi egitea, haserretzea eta adiskidetzea (segun convenga)

-Kalean jolastea, mugitu, arnastu, jauzi, salto eta korrika egitea da. Gimnasio, karateko irakasle edota txandalik eskatzen ez duen heziketa fisikoa da. Kirola ordulari edota erlojurik gabe bizitzea da. Nekeak, eguzkiak edo jolasak eskatzen dituen denbora eta erritmoei jarraituz.

-Kalean jolastea, irudimena garatzea da: platanondoaren hostoak platerak dira, bi harri horiek porteria osatzen dute, hango txokoa nire etxea da, hormigoiko tuberia gure espazio-ontzia da.

-Kalean jolastea, abenturak bizitzea da, pantaila edo bideoetako abenturekin ez konformatuz. Deskonektatzea, desentxufatzea da eta errealitatearekin engantxatzea da, ez birtuala.

-Kalean jolastea, arriskuak arduraz, norbere gain hartzea da. Esperientziaren bidez salto baten zenbaterainokoa ezagutzea da, besoen indarrak edota gorputzaren elastizidadea.

-Kalean jolastea, obesitate eta kolesterolaren aurkako borroka aktiboa da. Sedentarismoaren epidemia urbanoaren aurkako soluzio merke, erraz eta eraginkorra.

-Kalean jolastea, haurrengan konfiantza izatea eta beraiek arduradun egitea da. Helduok, segurtasunaren aitzakia pean, beraiei zuzentzen diegun mezu “kariñoso-negatiboak” saihestea da: erori egingo zara, ez korri egin, jaitsi hortik, estropezu egingo duzu, min hartuko duzu…

-Kalean jolastea, dohain dibertitzea da, xentimorik gastatu gabe primeran pasatzea. Aisia eta kontsumo gaitasuna lotzen dituen ideia hautsiz. Aisiagatik ordaindu?

-Kalean jolastea, klima urbanoa eraldatzea da. Barreen soinuak gehitzea da, abestiena, garrasiena, oinkadena, patineteena… Espaloiak tiza markekin humanizatzea da, gomazko baloiekin, sokekin, bizikletekin, karretillekin, eta bez ere, tamaina danetako herritarrekin.

-Kalean jolastea, auzo harremanak estutzea da. Helduen elkar ezagutzea errazten duen modua da. Hazkuntza partekatua, helduek etxetik irten eta portal parean gertatzen denaz jabetzea da.

-Kalean jolastea, kolektiboan pentsatzea da. Komunitateko arazo eta behar txiki eta handiez interesatzea da: zuhaitzak, espaloiak, iturriak, autoen abiada… Komunean dauden proiektuak abiatzeko lehenengo pausua da.

-Kalean jolastea, haurrez arduratzen diren ama eta aitei denbora eman eta “kargak” murriztea da. Amatasunarekin, preso eta presozainen arteko harreman biziatu gisa ulertuta, haustea da. Haurra kolunpioan gora eta behera nola dabilen ikusteko denborapasak saihestea da. Edota etxean entretenituta eta geldi izateko moduak saihestea.

-Kalean jolastea, espazio publikoa leku segurua bihurtzea da. Edozein kamara, burdin hesi, blindaje, polizia eta segurtasun guardarik ezarri baino lehen, haurrak aska ditzatela jolastera! Jolasak kalea itxuraldatzen du, ekintzaz eta jendez bete, zirkuitu birtuoso bat sortuz. Egoera horrek, segurtasun sentsazioa areagotzen du kolektiboaren ongizatean. ??

– Kalean jolastea, haurrak bistaratzea da. Berain behar espazialak ikustea, denboraren kudeaketa, hauskortasun eta indarguneak azaleratzea da. Hirian auto eta gidariez gain zerbait gehiago dagoela nabarmentzea.

-Kalean jolastea, erritmo urbanoak aldatzea da. Martxa moteltzea, presaren aurrean frenoa zapaltzea. Espazio kolektibotik at utzi dituen eta gainditu gaituen kolektibo zurrunbiloa zalantzan jartzea da. Haurrentzako hesiak ipini baino lehen, helduontzako trafikoaren moteltzea.

– Kalean jolastea, herritar oro integratzea (tokikotzea) da. Haurdun daudenentzat, karrotxoak bultzatzen dituztenentzat, mugikortasun arazoak dituztenentzat, aiton-amonentzat finean, gehiengoarentzat atsegina izango den espaziorako baldintzak sortzea da.

-Kalean jolastea, haurren guettoak ukatzea da, haurtzaroa bat-batean hirian integratzea da. Haurrak koloretako kaiolatan eta haur parke hesituetan ez sartzea da. Elementu hauek, haurrentzat gozoki urbanoak diren neurrian, osagarriak izango dira baina ez oinarrizkoak beraien garapen psikosozialerako.

-Kalean jolastea, behar bat da. Azken finean, herritar bezala duten oinarrizko espazioa ez ukatzea da

Herri eta hiriak haurrenak ere badirela aldarrikatzeko sortu zuen  Kalekantoi   jolas bilduma txatxilipurdi elkarteak.

Era berean, jolasaren indar sozializatzailea eta hezitzailea azpimarratu eta jarduera ludiko eta talde jolasaren bitartez zenbait gaitasun lantzeko baliagarria den tresna sortzea nahi zuten. Nahiz eta jolasen bilduma  haurrentzat zuzenduta egon, helduen esku hartzea ere bultzatu nahi izan zuten.

Guk poliki-poliki kalekantoiko jolasak guraso.eus egitasmora ekarriko ditugu Gurasoentzako ere interesgarri izan daitezkeelakoan.

Jolas proposamena: Nor da?

Jolas proposamena: Baserritar Itxua

Jolas proposamena: Kalekolore