Haurrei eta nerabeei arreta emateko telefonoa da Zeuk Esan (116 111) eta 2024ko txostena aurkeztu berri du Eusko Jaurlaritzak.

2024an, Zeuk Esan-ek 2.197 kontsulta jaso zituen (aurreko urtean baino 572 gehiago), eta 1.345 pertsonak (aurreko urtean baino 97 gehiago) jarri ziren harremanetan zerbitzuarekin. Azken 12 urteetako kontaktu-kopuru handiena da, eta maiatzean eta ekainean sortu dira kontaktu eta kontsulta gehien. 2.197 kontsultetatik 1.290 adingabeek egin zituzten, eta 907 helduek.

Zeuk Esan zerbitzura deitu duten adingabeen %62ak 16-17 urte ditu; %30ak 12-15 urte eta %8ak 12 urte baino gutxiago. Zerbitzua erabili duten 12 urtetik beherakoen kopurua erlatiboki handitu da, 2023an 17 haur izatetik 2024an 68 haur izatera igaro baita.

Zeuk Esan-ekin harremanetan jarri ziren adingabeen sexuari dagokionez, %59 neskak izan ziren, %40 mutilak eta %1 bestelakoak.

Dei doakoak eta anonimoak

Zeuk Esan zerbitzuak informazioa, orientazioa eta aholkularitza ematen dizkie adingabeei eta haien inguruko helduei, eta, batez ere, 116 111 telefonoaren bidez garatzen da. Dei egiten duten eta kontsultak egiten dituzten pertsona gehienak adingabeak eta nerabeak dira, baina ama, aita, beste senide edo profesional askok ere erabiltzen dute. 116 111 zenbakira egindako deiak doakoak eta anonimoak dira, eta ez dute arrastorik uzten fakturan.

Kontsulta bideak eta motak

Zeuk Esan zerbitzuarekin harremanetan jartzen diren adingabe gehienak telefonoz jartzen dira harremanetan (% 95), eta 2024an, lehen aldiz, 22 adingabe Instagram bidez jarri dira harremanetan zerbitzuarekin. Helduei dagokienean, %90ek telefonoz egiten du eta % 10ak posta elektronikoz.

Adingabeen kontsulten %39 ondoez psikologikoagatik egin ziren (antsietatea, depresioa, hitz egiteko beharra, tristura…) eta kontsulten %14 berdinen arteko jazarpenak eragin zituen (irainak, indarkeria fisikoa, isolamendua).

Bestetik, 145 kontsultek familia-harremanetan zuten jatorria (gurasoen maitasun gutxi, komunikazio-falta, banantze-prozesuak…). Deien bestelako motibazioen artean egon dira sexualitateari buruzko zalantzak edo kezkak (81 kasu) edo genero-indarkeriako salaketak (12 kasu).

24 orduz eta 365 egunez

“Iaz telefono-zerbitzuan jasotako deien eta kontaktuen kopuruak gora egin du, hein handi batean, Zeuk Esan gero eta ezagunagoa delako eta, gainera, duela urtebete 24 orduz eta 365 egunez jarduten duelako. Haurrak, 2024an onartutako Euskadiko Haurren Legeak dioen bezala, eskubideen subjektu aktiboak dira, eta beharrezko arreta jasotzeko telefono bat kentzea horren guztiaren konstantzia da”, adierazi du Ongizate, Erronka Demografiko eta Gazteriako sailburu Nerea Melgosak.

“Adingabeen eta nerabeen aurkako indarkeria giza eskubideen aurkako indarkeria da. Gure gizarteko talderik babesgabeenetako baten aurkako eraso zuzena da: haurrak. Indarkeria mota horrek, gainera, pertsona errugabeen bizi-proiektuak higatu, arindu eta hausten ditu”, azaldu du sailburuak.