SUKALDEA; OSASUNAREN LABORATEGIA

Sukaldean ez da soilik sukaldatzen, eta sukaldatu ez da soilik sukaldean egiten.

Baina garai baterarte etxeko sukaldeak batzuen bere pribilegioa, egongela printzipala batzuentzat. Bertan, etxekoak, lagunak edota familitartekoak biltzen omen ziren jatekoa prestatzeko edo prestatutakoaz gozatzeko.

Egoerak, 350graduko bira eman du, ia 360koa (esperantza txiki bat badut bira ez guztizkoa izateko). Apenas sartzen gara sukaldean. Apenas sukaldatzen dugu ondoren jango duguna. Aipatu izan dudan bezala, errazegi eskuratzen ditugu aurre prestatutako edota sukaldatzerik behar ez duten “jakiak”. Hots, produktu jangarriak bezala klasifikatuak. Oso komodoak eta praktikoak suertatzen dira gaur egun daramagun bizi estiloarekin. Ikuspuntu nutrizionalean sakondu gabe (argi azaldu izan baitut produktu hauek apenas eskaintzen digutela onurarik. Gatz, gantz ase, azukre sinple eta gehigarritan aberatsak direla ahaztu gabe) agian ez gara ohartu elikatze tendentzia eredu hau jarraituz, datozen belaunaldiek nekez ikusi eta ikasten dutela jakiak nola sukaldatzen diren, errezeta ezberdinak prestatzen, nondik datozten platera osatzen duten jakiak , zer den eguneroko menu batean agertu beharrekoa,…

Haurrak gutxitan izan ohi dira etxean jango denaren partaide. Gainera, berandurarte ez dira sukaldatzen hasiko. Egia esan, sukaldatzekotan, erreposteriako errezetaren bat (bizkotxoak, madalenak, gailletak,…) baino ez dute burutuko. Azkenaldian blog eta aldizkaritan borbor dauden galleta naturalen, azukre gabeko bizkotxoen, fruta gozokien, eta abarren errezetek indar handia hartu dute, modan daude. Hauetariko asko alternatiba interesgarriak izan daitezkeen arren, beharrezkoa izango da haurrekin batera bolleriaren parte ez diren beste hainbat errezeta lantzea. Egunerokotasunean agertu beharko liratekeen platerak eraikitzea, hain zuzen ere.

Elikadurak, gure haurrei eskainiko diegun heziketaren parte izanik, garrantzizko pisua dauka.

Hezitzaileek dioten bezala, haurraren bizitzako lehen urteetan ondorengo urteetarako oinarriak esartzen direla kontuan izan beharko genuke. Kasu hontan elikatze ohituretaz ari gara.

Beraien eta ingurukoen osasunaz zaintzeko erreminta bat irakasten ari gara elikadura osasuntsu batez hezten ditugunean. Jakiak sukaldatzea, norberaren osasunaren zaintzearen parte da. Txikitxoek gustuko dutenez beraien gertukoak (panpinak, neba-arrebak, aita, ama, abereak, …) zaintzea, horretarako gaitasuna dutela ere erakutsiko diegu. Jakin elikadura osasuntsu bat garatzeko gaitasuna islatzea, osasuntsu jan dezaten bezain garrantzitsua dela.

Sukaldatu bitartean haurrak milaka gauza ikasi eta deskubritu ditzake: elikagaiek izan dezaketen kolore gama ezberdinak, elikagaien transformazioa bero edo hotzarekin, zapore eta usainak, psikomotrizitate fina, sukalde erreminten manipulazio egokia, higienearen garrantzia,…. Sukaldea laborategi bat da.

Bada ikerketa bat egunerokotasunean gurasoei etxean sukaldatzen ikusten dieten haurrek elikagai osasuntsuagoak hautatzeko tendentzia dutela erakutsi duena. Sukaldatzen parte hartzen duten haurrek orokorrean, barazki gehiago jaten dutela (%75 gehiago) ere erakutsi du.

Haurrak sukaldean aritzeak, batez ere hasiera batean, beldurra edo ardura sor dezake gurasoengan. Hori dela eta, prebentzio neurriak kontuan izatea oso garrantzitsua izango da. Txikitxoaren adinaren edo trebetasunaren arabera, errezetaren parte bat edo beste garatzea bermatuko diogu. Beti ere helduon baimena eta presentziarekin. Baita pazientzia dosi altu batekin… baina haurrak uste baino gauza gehiago egiteko gaitasuna eta beharra dute.

Hala ere, elikaduran erakutsi edo konpartitu beharrekoa ez da soilik sukaldatzea izango. Aurretik edo ostetik, badaude beste pausu batzuk: erosketa, menuaren antolaketa, mahaia jarri eta jaso, erosketa zerrenda burutu,… Uste baino garrantzi handiagoa dute pausu hauek. Izan ere, garaiko jakien ezagutza, prestatu aurreko janarien itsura identifikatzea, jakien salmenta tokiak ezagutzea, ofizio ezberdinak ezagutzea, etiketatuak irakurtzea/identifikatzea, etxeko lanen ardura bereganatzea… ere lortu dezakegu eta.

Aipatu ditudan ekintza batzuk hautatu eta haurrekin praktikan jartzera gonbidatzen dizuet. Emaitzek merezi dute. Txikitxoak gure ekintzen islada dira, zaindu dezagun eredua.

Bat, bi…eta hiru!! ON EGIN!!