Jolasari, praktikan, geroz eta garrantzi txikiagoa ematen zaiola diote adituek. Iritzi berekoa da Arrasateko Txatilipurdiko kide Aizpea Otxandiano. Puntua aldizkarirako idatzitako artikuluan gogoeta interesgarria egiten du jolasaren, jostailuen eta helduon esku-hartzearen inguruan.

Captura de pantalla 2015-11-23 a las 14.35.29

 

Aditu eta aritu askok haurren jolasteko eskubidea aldarrikatzen duten eta teorian jolasaren garrantzia azpimarratzen den garai honetan, jolasari geroz eta garrantzi txikiagoa ematen zaio praktikan. Haurrek, jolasteko, geroz eta denbora laburragoa eta espazio txikiago eta mugatuagoak dituzte, eta, gainera, jolastea denbora galtzea dela esaten da.

Duela 25 urte New Yorken onartutako haurren eskubideen 31. artikuluak dioen moduan, haurrek jolasteko eskubidea dute. Jolasak haurra garatzeko aukera ematen du, besteak beste, eta ikasketa prozesurako garrantzitsua den behar biologikoa dela esan dezakegu. Ikasketa prozesu hori modu natural eta atseginean gauzatzen da, baldin eta haurrari esperimentatzen, arriskuak gainditzen eta modu askean bizitzen uzten bazaio.

Adituek dioten moduan, nagusitan, jolasaren bitartez ikasten dugunaz gehiago oroitzen gara eskolan ikasitakoaz baino; beraz, jolasak gure ikasketa prozesuan eragin handia daukala ikusten dugu eta, hortaz, jolasari asko zor diogula esan dezakegu.

Jolasaren onurak

Jolasa haurraren oinarrizko tresna da: autonomia garatzeko, komunikatzeko, barne borrokak bideratzeko, sentimenduak kudeatzeko, elkarbanatzeko, ezaugarri psikomotorrak koordinatzen ikasteko, norberaren mugak ezagutu eta gainditzeko…

Hala ere, gaur egun haurrei ezartzen zaien erritmoa helduenen beharretara egokitutakoa da; ondorioz, jolasari, gainontzeko betebeharren ostean, denbora izanez gero, uzten zaio tartea, eta, gainera, entretenitzeko. Horrela, aurrez aipatutako ikasketa prozesua oztopatzen diegu.

Garai batean kanpo espazioetan jolastea zen ohikoena; gaur egun, berriz, herriak helduon ikuspegitik eta haien erosotasunerako eraikiak daudenez, haurrak barne espazioetan jolastera mugatzen ditugu arriskuengandik ekiditeko eta, aldi berean, helduon begiradapean egon daitezen. Hala ere, eurekin jolasteko denborarik ez dugunez hartzen, telebista eta teknologia berriekin jolastera bultzatzen ditugu. Ondorioz, ez gara ohartzen naturarekiko eta lagunekiko harremana kamusten diegula eta sormen prozesuan mugak jartzen ari garela.

Helduon esku-hartzea

Haurrek sarritan helduen esku-hartzea edo parte-hartzea eskatu eta eskertzen dute. Eurekin batera jolastea aberasgarria eta lagungarria izan daiteke, baldin eta euren hitza, nahia eta askatasuna errespetatzen baditugu, eta ez baldintzatu. Hala ere, bakarrik jolasteak onurak dakarrela uste dugu, haurraren garapenean eragin positiboa baitauka. Ezin dugu ahaztu ikasketa prozesua eta garapena ez dela haurtzarora bakarrik mugatzen, helduaroan ere eragina du eta, beraz, jolasak helduongan ere eragin positiboa duela deritzogu; ondorioz, gehiago eta sarriago jolastu beharko genuke helduok.

Jostailuak

Jolasteko, sarri, jostailuak erabiltzen ditugu. Baina jostailua eraginkorra eta lagungarria izan dadin, haurraren adina, garapena, ingurunearen egoera eta gustuak kontuan hartzea beharrezkoa da. Baina ez daukagu zertan jostailuak erosi, edozein objektu jostailu bilaka dezakegu eta sormena garatzeko aukera eskaintzen digu.

Hala eta guztiz ere, jostailua ez da derrigorrezkoa jolastu ahal izateko.

Puntua015-JolasOtxandiano