Alaine Agirre: “Ikaselkarren proposamenaz enamoratu nintzen”
Alaine Agirreren Badauzkat nire zulotxoan… da Kimu bildumako lehenengo bi liburuetako bat (Nire gorputzean bizi naiz da bestea). Ikaselkar hezkuntza argitaletxeak argitaratu ditu eta irakurtzen hasi berri diren haurrentzako daude zuzenduta.
Alaine Agirrek bere lehen lana 2013an plazaratu zuen haur literatura alorrean, eta ordutik hainbat lan argitaratu ditu. Gainera, Lizardi eta Lazarillo sariak ere jaso ditu, besteak beste, eta helduentzako literaturan ere jarduten du.
Nola jaso zenuen proposamen hau?
Elkarreko Idoia Arozena editorea nirekin harremanetan jarri zen Ikaselkar-en partetik, eta Kimu proiketuaz hitz egin zidan. Ikastolen Elkartea eta Elkar argitaletxea ikas materiala ateratzen ari dira, Lehen Hezkuntzako lehenengo mailetarako. Nire iritziz, proiektu horren baitan irakurzaletasuna bultzatzeko apustua egin dute; kultur transmisioari edo literaturari lekua egin nahi izan diote. Ikasturte bakoitzean, sei liburu nahi dituzte eta horiek irakurri ostean, fitxak, jolasak eta bestelako euskarri batzuk erabiliko dituzte –audioak eta euskarri digitalak…– lanketa egiteko. Halere, ohiko bidea ere hartuko zuela esan zidan: liburutegietan salgai egotea. Egia esan, proposamenaz enamoratu nintzen. Pedagogia nire bokazioa da; Unibertsitatera bueltatu naiz orain, Lehen Hezkuntza ikastera. Ezin izan nion ezetz esan proiektuari.
Izan ere, hartzaileak ez dira edozein…
Hori da. Liburuak irakurtzen ikasten ari diren irakurle berrientzako dira. Ideia ez da gurasoek ozenki irakurtzea, edo irakasleak klasean ipuina kontatzea, baizik eta umeek irakurtzea: liburua hartu eta denok egin genuen bezala, hitza zatika eta atzamarra lerro azpian jarrita irakurtzea.
Hori kontuan izanda, ezaugarri bereziak ditu liburuak?
Bai… Egia esan askoren artean egin dugun liburua da, eta Ikaselkarreko Junkal Lertxundik zentzu horretan asko lagundu zidan. Adibidez, errepikapenak baliatzea gomendatu zidan, esaldi motzak erabiltzeko… Irakurleak harrapatzea zen helburua eta horretarako haientzat erraza izan behar da liburua
Errepikapen horiek nolakoak dira?
Hitz korapiloak dira. Ipuinean urtxintxa bat janaria biltzen dabil eta lelo moduko bat errepikatzen da: “Badauzkat nire zulotxoan sagar bat eta bi piku, neguan goserik ez pasatzeko”. Eta gero, sagar bat, bi piku eta hiru intxaur. Haurrek ordena ikasten dute: “Sagar bat, bi piku, hiru intxaur, lau ezkur”. Pilatze efektua du. Horrek asko errazten du irakurketa, izan ere, aurretik ezagunak diren hitzak ikusten dituzte haurrek eta konfiantza hartzen dute; irakurketa erosoagoa da haientzat.
Hortaz, protagonista urtxintxa bat da…
Bai. Urtxintxa langile nekaezina da baina zerbait gertatuko zaio; sorpresa bat. Dena galduko du, baina lanean jarraituko du. Ipuina dimentsio askotan irakur daiteke eta zentzu asko eman. Kasu honetan, ulertu daiteke, bizitzan esfortzu handia egin arren, batzuetan ez dela dena guk nahi bezala –edo merezi dugun bezala– ateratzen. Nolanahi ere, nik ez dut literatura mezu bat zabaltzeko edo irakaspen bat zabaltzeko egiten; bestela ez litzateke literatura izango.
Hortaz, irakurraldi bakoitzean mezu desberdin bat atera genezake?
Bai, irakurketa asko eman ahal zaizkio liburuari; gainera, album ilustratuek duten magia ere gehitu behar zaio horri. Nahi beste aldiz irakurtzeko modukoak dira: politak dira, handiak, paper bereziarekin eta tapa gogorrarekin egindakoak… Eskuetan izateko dira eta ez urteetan zehar ez liburutegian gordeta edukitzeko. Eta ilustrazioek ere laguntzen dute. Kasu honetan, bukaerako sorpresa iristen denean, konturatuko gara zenbat gauza igaro diren oharkabean aurreko orrialdeetan. Lehendik hor zeuden, baina ikusten ez genituen detaileekin egingo dugu topo.
Irrimarrarenak (Irene Irureta eta Karmele Gorroño) dira irudiak. Nolakoak dira?
Ezin hobeto jakin dute ipuinak duen magia transmititzen. Gainera, beste dimentsio bat eman diotela ere esango nuke. Testuak eta ilustrazioek bat egiten dutenean, zoragarria da. Oso pozik nago, eta inportanteena jendearen erantzuna izan da. Liburuak haurtzarora eraman zuela ere esan dit batek…
Hortaz, dagoeneko iritsi zaizkizu lehenengo kritikak…
Bai, oso pozik nago. Askok zoriondu naute eta ikastetxeetan ere hasi da zabaltzen eta erabiltzen. Zentroetatik ere deitu didate asko gustatu zaiela esateko, eta muralak ere egin zituzten Donostiako Lizeoan. Bertan, haurrek buruz zekiten ipuina! Harrera beroa eta magikoa izan da. Liburu hau oso berezia izaten ari dela uste dut; sortzen hasi ginenetik hasi eta orain arte, bere bidea egiten hasi den arte.
Zeu ere gustura geratu zara orduan?
Bai. Esan dudan moduan, niretzat liburu berezia izaten ari da. Denak sentitzen dituzu oso zeure, baina honekin bereziki, izan duen harrerarengatik edo, ilusioz blai nago. Jendeak bere egin du, eta ederra izaten ari da egiten ari den bidea. Esker onez eta ilusioz beteta nago.
Iruzkinik ez "Alaine Agirre: “Ikaselkarren proposamenaz enamoratu nintzen”"