Inauteri garaia arauak hausteko garaia izan da betidanik eta ohikoa izan da diruz justu ibiliak aberatsen tankera hartzea, zintzoak zirenak egun horretan dena hankaz gora jartzea eta sexuagatik, gure genitalengandik hobe esanda, esleitutakoa arropak eta keinuak utzi eta beste sexukoak hartzea.

Inauteri garaia dugu hau Euskal Herrian eta lekuz-leku ohitura propioak baditugu ere, arau-apurtzea istorikoki bizi izan dugun zerbait da. Elizak eta diktadurak, gogor jo zituen ospakizun hauek eta zenbait lekutan ezkutuan egin zituzten urtetan zehar eta gogoki berreskuratu beste askotan Franco hil bezain pronto. Izaera apurtzailea beti izan badute, debekuaren garai ostean, biziki nabarmendu izan ziren inposatutako errolekin eta errol hauetaz barre egiten zuten mozorroak, agerian utziz jendartearen parte handi batek ez zituela balore horiek partekatzen.

Debeku nabarmenak desagertuz joan diren heinean, askoz sotilagoak direnak geratu dira gure artean, hain erraz ikusten ez ditugunak eta neurri handi ala txikian izanda ere, barneratuta ditugunak. Debekua edo eginbeharra, egingo dugunaren bi alde dira. Badakigu ofizilaki debekurik ez egon arren eta legeak aniztasuna babesten badu ere, egunerokoan asko direla aske sentitzeko beharko luketeen modura jokatu ezin dutenak. Jakin badakigu ere, guztiok betetzen ditugula hein batean esleitu zaizkigun errolak eta askotan eroso senti gaitezkeen arren, erosotasun hori, onartutako ereduen barnean mugitzeak ze neurrian ematen digun hausnartu genezake.

Inauteriak ez daude dimentsio honetaz at eta gure txikiek berauen mozorroa aukeratzean gure mugak ez al dizkiegu jarriko? Erraz utziko diegu edozein jantzi hartzen? Ez ditugu bideratuko, urtean zehar arropa erostean lez, neska ala mutil mozorroak aukeratzera? Eta zer da aurkituko dutena hala eginda? Mutilek, indarra, ausardia, mugimendua eta bestelako tradiziozko baloreak dagozkiela barneratuko dute eta neskek, ederra, lasaia, gozoa eta sexya (bai sexya ere, begira itzazue mozorroak femeninoan bilatuz gero) direla beraientzako izate-ildoak.

Honek jokuetan, filmetan, etxean…edota bestelako lekutan jasotzen dituzten zenbait ideia berretsi egin ditu, baina prest gaude gure seme-alaben inauterietan arau guzti hauekin hautsi eta aukera guztiak eskeintzeko? Prest al gaude ongi pasatzeko egun hauetan nahi bezala janzten uzteko?

Badira mozorro batzuk errazago onartuko ditugunak, buruhauste eta zalantzarik piztuko ez dizkigutenak, baina printzesaz joan nahiko balu, berdin jokatuko dugu neskato edo mutiko batek eskatuz gero? Baliteke mutiko bat izanda ideia burutik kendu nahi izatea? Beste aukeraren bat eskeintzea? Homosexuala ala transexuala izango delaren susmoa piztea? Azken hau pentsatzeak agerian utziko luke mutil homosexualak femeninoagoak direlaren gezurra bizirautea eta transexualitatearen ezagutza falta. Mozorro batek, ezta eguneroko arropek ere, zer garen eta pubertarotik aurrera desiatu al ditugun pertsonak ez dituelako erabakiko.

Gure izate sexuduna bizitzeko hamaika modu badira, zergatik erabakiak gutxi batzuetara mugatu? Zergatik hainbestetan justizia ezaz betetako diskriminazioak bezala ikusten ditugunak, tamaina txikiagokoak badira ez ditugu berdin hautematen? Gure keinu, hitz eta erabaki txikiak dira sexismoaren arauak berretsi ala eraldaketa sortuko dituztenak, hortaz, zelan inauteri bezalako garai hausle batean eraldaketari leku ematen badiogu? Edozein egunean egitea baino errazago suertatu ahal zaigu eta gure iraultza txikiari bidea irekiko diogu.