Bereziki haurrei zuzenduta dagoen Oker (txakurra da) diskoa argitaratu du Jabier Muguruzak. Iñaki Irazuren hamar poema musikatu ditu bertan eta luxuzko musikariak izan ditu lagun, proiektuan: ahotsean, Nieves Arilla aritu da Muguruzarekin batera; rhodes pianoan, Mikel Azpiroz; gitarra elektrikoetan, Jean Marie Ecay; eta perkusioetan, Denis Benarrosh.

Oker (txakurra da) diskoa itxialdian sortu zenuen Iñaki Irazurekin batera. Nondik sortu zitzaizuen ideia?

Nik betidanik izan dut joera hori; literaturan eta musikan, tarteka, haurrei zuzendutako lanak egin izan ditut. Hau umeendako laugarrena izan da. Justu Geltokiak izarretara enkarguzko lana 2019an bukatu berria nuela, Barnasants Bartzelonako festibaleko 25. urtemuga zela-eta egin genuena, buruan neukan haurrendako lan bat egitea. Gero, pandemia etorri zen eta proposatu nion Iñaki Irazuri. Berarekin lan eginda nuen hasiera-hasieratik, baina beti helduentzako poemekin. Eta proposatu ostean, oso testu ederrak bidaltzen hasi zen nire gusturako, eta horrela jarri ginen martxan. Berak testuak bidali, nik doinuak konposatu eta hori izan zen hastapena.

Irazuren hamar poema musikatu dituzu. Nolako kantuak dira?

Abestien testuak iruditzen zaizkit oso ederrak, iruditzen zait daukatela Irazuren begirada berezi hori, baina haur munduari aplikatua, nolabait esateko. Aurkezpenera ezin izan zen etorri Bilbotik eta prentsarako idatzitako testuan horrela azaldu zuen: “Poema hauek, Jabierrek musikatuak, kantuan eskaintzen dizkizuenak, nire baitan bizi den umearekin eginak dira, elkar hartuta, eskuz esku”. Eta nik uste dut agerikoa dela hori poemetan, ikusten da ume hori bizi-bizirik dagoela eta elkarlanean aritu direla.

Gero musika aldetik, nire lanaz ez dut hitz egingo, baina bai esango dizut maila handiko musikariak daudela. Iruditzen zait batzuetan literaturan ere antzeko zerbait gertatzen dela, nik uste dut haur literatura eta haur musika bigarren mailako bezala hartzeko joera izaten dugula. Eta nahi nuen musikari bikain horiekin aritu, handira jokatuz.

Kantuetan, “alaitasun bare” bat eskaini nahi izan duzu. Zergatik?

Askotan iruditzen zait aritzen garela zarata egiten, keinuak, brinkoak… eta uste dut askotan umeek behar izaten dutela kontrakoa; lasaitasuna. Ez da kapritxoa izan. Publikatu izan ditudan umeendako lanak, ikuspuntu pertsonal horrekin lotutakoak izaten dira. Gainera, ez dut uste oso ikuspuntu ohikoa denik, eta horretan saiatzen naiz.

Diskoa haurrei zuzenduta dago batez ere, baina azpimarratu nahi izan duzue helduendako ere izan daitekeela, ezta? Batez ere, izandako umearen esentzia barruan duten heldu horiendako ere badela diskoa.

Bai, hor ere Irazuren gogoetatik abiatu naiz eta ederra iruditzen zait planteamendua.

1989an argitaratu zenuen Ja, ja diskoa. Nola gogoratzen duzu lehenengo lan hura?

Ilusioa nuen nire gustuko lan bat egiteko nire seme-alabentzat eta ez eurendako bakarrik. Asko entzun zen disko hura, txosnetan ere jartzen zen eta izan zen fenomeno kurioso bat.

Eta gaur egun nola ikusten duzu euskal haur musika?

Uste dut badaudela gaur egun ere gauza interesgarriak. Nik pertsonalki gehiago sinisten dut hitzetan baino, transmisioan. Transmisioan, baina ez hitzen bidez. Mezuek inportantzia badute, baina bigarren mailako inportantzia. Ez dakit zein idazlek esaten zuen mezuak joan behar zuela kantuan, frutan bitamina doan bezala, ezkutuan edo, eta ez modu agerikoan. Helduendako nire lanetan ere, beti izan naiz iradokizunaren aldekoa. Gauzak oso modu zuzenean esatea, ez da nire estiloa, besterik gabe. Horrekin ez dut nahi esatea hori gaizki dagoenik, baina nire bidea beste nonbaitetik doa. Gero, lasaitasunarena aipatu dizut. Kalitatea ematen ere saiatu naiz, mundu mailako musikariekin eta gero Nieves Arillak oso ahots goxoa dauka eta transmititzeko bide horretan, uste dut badaukala xarma berezi bat. Apustua, hori izan da. Orain dela bost urte Harriaren hiztegia publikatu genuen, Bernardo Atxagaren hitzekin, eta hortik jo genuen garai hartan ere, lan hartan ere.

Zuzenekorik emateko asmorik bai?

Printzipioz ez. Harriaren hiztegia publikatu genuenean ere ez geneukan egiteko asmorik, baina gero hasi ziren deika eta egin genituen batzuk hiriburutan. Baina oraingo honetan ez dut uste egingo dugunik. Ari naiz lanean honen jarraipena izango den horretan. Nire asmoa da, ez dakit buru-belarri edo, baina haur musikan oso serio sartzea, eta ez aldian behin, orain arte bezala.

Zergatik? Zer ematen dizu haur musikak?

Hasieratik joera hor dago, XX. hamarkadan dagoeneko publikatu nuen Ja, Ja; gero Nire gorputza, Juan Kruz Igarabiderekin; gero etorriko lirateke Atxagaren testuekin Harriaren hiztegia; orain, Oker (txakurra da), joera hori hor dago. Eta, beste aldetik, bizitza honetan etapak daude eta azkenaldian tokatu zait bizitzea nahiko etapa berezia esango dugu, gauza asko gertatu dira; anaia joan zait, ni oso gaixo egon nintzen, tratamendua bukatu eta hurrengo hilean pandemia etorri zen… dena izan da horrelako tsunami bat.

Nire gogoeta pertsonalak eraman nau erabaki honetara: nahi dut zentratu haur musikan, horrek ez du esan nahi besterik egingo ez dudanik, baina haur musikan lan egiteko borondate irmo samarra daukat. Oso gustura gelditu naiz lan honen emaitzarekin eta hortik dator jarraitzeko asmoa.

Youtuben ere jarri dituzu ikusgai disko berriko pare bat kanturen bideoak.

Bi bideo horiek sustapenekoak dira, baina gero dago diskoa eta hori da obra; hor daude hitzak, hor dago zabalgarria, ilustrazioak, kanta guztiak… Eta diskoa saldu beharra dago, bestela ez dago modurik jarraitzeko. Oraindik ere oso garrantzitsua da diskoak erostea. Nik badakit badaudela Youtube, Spotify eta horrelakoak, baina diskoak egitea, besteak beste, da inbertsio fuerte bat egitea, eta diskorik saldu ezean, hurrengo diskorik egitea oso zaila da.