Mikel Egibarren kolaborazioaren 3. zatia duzue azpian. Erronka eta trebetasuna, eta Ez da berdina praktikatzea edo kontsumitzea! idatzien  jarraipena

Jarduera motorraren inguruko erronka praktikatzailearen trebetasunarekin ongi doitzeak jarduera dibertigarriaren sentsazioa dakar. Gure arloari begira, edozein jolas edota joko une dibertigarriak bizitzeko aukera paregabea izan daiteke. Praktikatzailearen trebetasuna ez da zerbait estatikoa eta behin eta berriro ekintza motorrak errepikatuz konpetentziaren maila igotzen doala esan daiteke. Hortxe dago jarduera motorra egitearen erakargarritasuna: konpetentzia fintzen den neurrian, erronkaren maila ere zorrotzago eta zehatzagoa izango da. Dibertimenduaren gakoa, beraz, konpetentzien bereganatzearen prozesuan datza, eta prozesu hau guztiz barnekoa da, hau da, praktikatzaileak bere baitan antzematen duen esperientzia.

Oso ohikoa da jarduera baten ondoren kanpotik sari bat ematea. Modu horretan, askotan, jardueran parte hartzen duten praktikatzaileen motibazioa igo egingo dela pentsatzen da. Baina eragina kontrakoa izaten da: hasiera batean barne prozesuaren bidez dibertsioa sorrarazten zuen jarduera, poliki-poliki, kanpoko sariaren bila joanez, errutinazko lana bilakatzen da. Motibazioa ez da erronka-trebetasuna binomio horren erantzule, kanpotik “ona edo txarra” eskala baten arabera banatzen den sariaren araberakoa baizik; alegia, desertziorako giro ezin hobeagoa.

Ezin dugu gure burua dibertitzera behartu. Gozamena jardueratik bertatik dator; traba guztiak baztertu ondoren, mugimenduarekin batera dibertimendua hasiko da. Konpetizioak agintzen duen bezala, jarduera batean “hoberena” izateko horretan gure bizitza ematen badugu, jarduera autotelikoak eskaintzen dituen faktore positiboen ondotik pasatzen gara; hots, kanpotik datorren sari-zigor horren tiraniatik aske izatea. Jarduera motorrak plazerra sortzeko trebetasuna eta erronken artean etengabeko elkarrekintza dago, eta, beraz, kontuz erronkak proporziogabetasunez gehiegi eskatzen duenean. Kasu honetan arazoa ez da izaten norberak bere buruari eskatzen diona, kanpotik egitura konpetitibo batean ezartzen diren mailak eta klasifikazioak baizik: gozamena berehala antsietate bilakatzen da.

Ezin da ukatu batzuentzat konpetizioa dibertigarria dela: batzuek bere burua neurtzeko besteekin lehiatzea konparaketarako eszenatokitzat hartzen dute. Baina denbora aurrera joan ahala, jarduera motorrak berak dituen xehetasunek gozamen gehiago eskaintzen dute egitura konpetitibo batean norbere burua besteekin konparaketan aritzeak sortzen duen dibertsioa baino. Horra hor, agian, nerabetasunaren garaian kirol praktikaren inguruan dagoen desertzioaren arrazoi nagusienetarikoa: jarduera motorraren praktikak, aparteko pretentsio konpetitiborik gabe, iraungitasun eperik ez du eta modu horretan bizi osorako praktika planteatu daiteke; konpetizioaren giroan, berriz, errentagarritasunaren arabera “maldan behera” goazenean, jarduera uztera eramaten du orokorrean.

Irakaskuntzan konpetentziaren ikusmoldea garaitzen ari den garai honetan, ezin ditugu gure alaba-semeak konpetizioaren izenean epe-motzeko jarduera motorreko praktikara bultzatzen jarraitu. Ea, guraso garen neurrian, gure buruan sartzen dugun gure lorpen handiena ez dela izango etxean txapeldun dolominatuak izatea, benetako txapeldunak jarduera motorra bere egunerokotasunean barneratzen dutenak baizik.