Jone Zalduegirekin hitz egin dugu idatzi zuen kolaborazio artikulua oinarri hartuta.

Sexualitatearen eta hezkidetzaren inguruko ahalduntze prozesuan heziketa funtsezkoa dela argi dago. Haurtzaroan eta nerabezaroan, indar handiagorekin barneratzen dira hainbat esparruetatik jasotzen ditugun mezuak. Horregatik, hezkuntza eta aisialdi arlotik arreta jartzea nahitaezkoa da, haur eta nerabeen balore eta usteen garapenaren esparru nagusienetakoa baita.

Interneten bidez denetarik egin dezakegu eta onartu behar dugu gure bizitzetara heldu zen unetik, gure ohitura eta egunerokotasunek aldaketa bortitza bizi izan zutela. Pertsonon bizitzetako aspektu desberdin askotan aldaketak eman dira teknologiaren eraginaren ondorioz, baina egokitzapen gehien sufritu dituen alderdietako bat sexualitatearena, gure testuinguruak guztiz baldintzatuz.

Sexualitatearen alderdi bat aztertzen badugu eta erotikari buruz hitz egiten badugu, pornografiaren erabilera aldaketak, batez ere, kontsumo hasiera goiztiarra eta euskarri digitala direla eta, ondorio larri asko sortu ditu, baina ez kontsumo beragatik, baizik eta jasotzen duten hori nola eta zein ikuspegitik egiten den guztiz baldintzatua dagoelako eta era oso inkontziente batean egiten delako, alegia, arinegi.

Pasa den urtera arte pornografia lehen aldiz ikuskatzearen adin tartea ikerketa batzuk 11-12 urtetan kokatzen zuten, baina egun ezin dezakegu hori esan. Haurrek gero eta lehenago bereganatzen dute haien lehenengo mugikorra. Beraz, 9 urterekin dagoeneko gehiengoak mugikor bat dauka eta hori ez bada gutxienez tablet bat eskura izango du. Askok, 7 urte edo gutxiagorekin ere mugikorra daukate dagoeneko. Duda barik, mugikor hauek guztiak Internetera sarbidea daukate eta ondorioz bertan agertzen diren eduki guztietara ere bai, haien artean pornografia aurkitzen delarik.

Estatuaren fiskalia orokorraren datuen arabera adin txikikoen aldetik ematen diren delitu sexualek %58ko gorakada izan dutela. Emoki elkartearen esperientziagatik eta ikasgeletan urteetan zehar detektatu duguna ikusita, ez da harritzekoa. Indarkeria matxistak ukatu egiten dituzten gazte askorekin topatzen ari gara edo garrantzia kentzen dizkiotenak. Bestalde, %20 batek asmakizun ideologikoa dela diote.

Alde batetik, pornografia desmitifikatzea inportantea da eta pornoaren mundua inguratzen duten mitoak askatzea: erotikaren, plazeren eta kitzikapenaren ulermenari bidea zabalduz. Bestetik, pornografiaren egungo ereduak eragin zuzena dauka beste esparru batzuetan (online eta esparru fisikoan) ematen diren indarkeriekin (indarkeria matxista, LGTBIQ+-fobia, lodifobia, arrazakeria, etab) eta hau kontuan hartzea garrantzitsua da ere. Halaber, esan beharra dago, beste testuinguru batzuetan, esaterako, sare-sozial digitaletan horrelakoak eredu direla. Hala ere, askapenerako eta aniztasunerako espazioak gorakada handia izan dute eta alderdi positibo gisa aipatzea dago. Haurrak eta gazteak zenbat eta eredu anitzagoak izan, haien sexualitateak orduan eta askeago bizitzeko aukera gehiago izango dituzte.

Haur eta gazteak hezteko orduan, garrantzitsua den premisetako bat inkontzienteki barneratzen duten informazio guztia kontuan izatea da. Alegia, laguntzerako orduan eta guraso bezala kezkatu ahal zaizkigun gaiak lantzerako orduan, hurbiltasunetik haien hizkuntzara hurbiltzea inportantea da. Bestalde, botatzen dizkiegun mezuak, jarrerak eta pertzepzioak aztertu eta guraso moduan autobehaketa egitea ezinbestekoa izango da prozesuan. Askotan guraso bezala, tresna zuzenak eta estrategia konkretuak nahi ditugu, baina egokiena bakoitzak bereak topatzea izango da. Gibelean esan bezala, autobehaketa prozesu handienetakoa eta etengabekoa izango da eta egunerokotasunean egiten ditugun pertzepzioekin, iritziekin eta jarrerekin sekulako mezuak ari gara transmititzen eta hortxe jarri beharko dugu fokoa.