Aurreko astean, otsailaren 19an, eskola-kirolaren inguruko jardunaldiak antolatu zituen Oinherrik Zumaian. Maite Azpiazu herri hezitzaileen sareko koordinatzaileak kontatu dizkigu bertan jasotakoak.

Lehenengo eta behin, testuinguruan jartzeko, zer dela eta egin dituzue topaketak?

Iaztik daramagu herri hezitzailearen sarean udal desberdinekin lanean. Orain arte gauza askoren inguruan hitz egin dugu; herri bakoitzak bere testuingurutik abiatuta erabakitzen du zer egin (adibidez, espazio bat eraldatzea). Baina egia da herri dezentek aipatu dutela eskola-kirolaren gaia.

COVID-19aren eraginez, aurtengo ikasturtean geldialdia izan du eskola-kirolak baina egiturak sortuta dituzten herrietan, hori baliatu dute beti egin nahi izan den eraldaketa prozesua abiatzeko.

Horrela sortu ziren topaketak?

Bai…  Herri ugaritan zegoen gaia pil-pilean, eta saretik kanpoko herriei ere aukera eman diegu parte hartzeko. Elkarrekin pentsatzen jartzen garenean, sinergia horrekin egiten dugu lan. Eta hori da hain zuzen ere,  Oinherriren helburua: eraldaketarako gakoak elkarrekin definitzea.

Egitarau zabala prestatu zenuten gaiaren inguruan hausnartzeko…

Bi atal nagusi zituen. Lehenengo eta behin, marko teorikoa definitu nahi izan genuen. Gauzak eraldatu nahi ditugunean, sarritan “guk Oñatiren eredua nahi dugu “, esaten dugu. Baina herri guztiak ez dira Oñati, ezin da eredua kopiatu eta itsatsi. Herri batek bere berezitasunak ditu. Horregatik garbi genuen ezer baino lehen marko bat egin behar genuela: zer da eskola-kirola? Zertarako da? Zer izatea nahi dugu?

Eta bigarren zatia praktikoagoa izan zen. Lau herritako esperientziak bildu genituen, gainerakoek ere ideiak har zitzaten (nondik abiatu, nola hasi…) Ilusioa kutsatzeko izan zen; egitea posible dela ikusteko. Eta horretarako, emaitzetan baino prozesuetan jarri genuen begirada.

Gakorik atera zen?

Parte-hartzean dago koxka. Ikusi genuen zein garrantzitsua den ahalik eta parte-hartze zabalena izatea; hots, ez izatea kirol arloko eraldaketa bat bakarrik, baizik eta ikastetxeak, gurasoak eta hezitzaile/entrenatzaileak ere hasieratik inplikatzea. Eta, jakina, umeak ere bai. Eraldaketa prozesuak aurrera egiten duen bitartean, hor dauden guztiek sentitu behar dute beraien proiektua ere badela. Egiten dugun moduak erakusten du zer nolako eskola-kirola nahi dugun.

Eta nolakoa nahi dugu?

Lehenik eta behin nik uste dut garbi geratu zela haurra eskola-kirolaren erdigunean kokatu behar dela; haurra eta bere beharrak. Eta beharrak diogunean ez gara ari behar fisikoez bakarrik, behar afektiboak, emozionalak, kognitiboak eta sozialak ere hor daude. Hala, eskola-kirola haurraren gaitasun sozial guztiak garatzeko tresna izan behar dela uste dugu.

Eta horretarako, garrantzitsua da hezkuntza komunitateko agente guztiek umeari antzeko mezuak bidaltzea. Izan ere, entrenatzailea balioen hezkuntzan inplikatuta egon daiteke, baina beste alde batetik, gurasoak kontrako mezuak bidaltzen egon daitezke: “Besteak baino azkarragoa izan behar zara, irabazi egin behar duzu…” Eta, noski, ikastetxeak ere lanketa pedagogikoa egiteko beste hanka bat bezala ikusi behar du eskola-kirola.

Haurrek izan behar dute protagonismoa… Kirolarekin harreman osasuntsu bat eraikitzea da helburua, eta gero, handiagoak direnean ere, kirola plazeretik eta gustuz egin dezatela. Ez dadila izan “nire gurasoa begira dago, eta ondo jokatu behar dut”.  Garai batean, agian, horrela izaten zen, baina orain buelta ematea tokatzen da.

Horretarako, baina, sakoneko aldaketa behar da, ezta?

Bai, eta horrekin lotuta, argi geratu zen balio hezitzaileak lantzeko aisialdia egokia den bezala, eskola-kirola ere oso egokia izan daitekeela; adibidez, euskara, parekidetasuna, aniztasuna, errespetua edota inklusioa lantzeko. Balio horiek transbertsalak diren heinean, eskola-kirolean txertatzea ere oso egokia da.

Baina horretarako beharrezkoa da entrenatzaile edo hezitzailea formatuta egotea; ez lehen bezala, bi urte nagusiagoa dena jartzea entrenatzaile lanetan. Hezitzaile formatuak behar dira, helburu horietan sinesten dutenak. Azken finean, profesionalizatzea eskatzen du: lan ordaindua izatea, urtez urte formakuntza jarraitua ematea…

Eta horrez gain, tokiko proiektua izatearen garrantzia ere azpimarratu zen; bertakoa eta bertakoentzat diseinatutakoa izatea. Ez luke zentzurik izango Euskal Herri mailako enpresa batek herri guztietako planak diseinatzeak. Eta hezitzailea ere bertakoa izatea garrantzitsua da, izan ere, horrela, herria ezagutuz gero, kiroldegietatik eta eremu itxietatik irteteko apustua egin dezake.

Pozik geratu zarete jardunaldietan izandako parte-hartzearekin?

Oso gustura geratu ginen. 100 bat pertsonak eman zuten izena eta babes-neurriak hartuta, aurrez aurreko saioa egin genuen. Streaming bidez ere eskaini zen, baina 90 lagun inguru batu ginen Zumaian.

Gainera, galderentzako tartea ireki genuenean ere, bertaratutakoek hausnarketa interesgarriak elkarbanatu zituzten, eta horrek erakusten du eraldaketarako gogoa dagoela. Eta aldaketa gertatzen ari da; bakoitza bere erritmoan, gehiago edo gutxiago, baina egungo egoerak ez du zer ikusirik gure garaiko eskola-kirolarekin.

Hurrengo pasua zein da?

Oinherritik aipatu genuen hau hasiera izatea nahiko genukeela. Bide honetan murgiltzera animatzen diren herriekin foro bat sortu nahi dugu, eta horrela, elkarren berri izan. Bidean aurkitzen ditugun zailtasunak, bilatzen  ditugun irtenbideak, sentsazioak, kezkak, ilusioak… elkarbanatu nahi ditugu, elkarri laguntzeko.  Hori da sarearen helburua.

Bestetik, gehitu nahi dut topaketetara etorri ezin izan zirenek ere bideoak ikusgai izango dituztela gure webgunean, eta foroan parte hartu nahi badute, gurekin harremanetan jartzea besterik ez dutela egin behar.

Etiketak: