Transmisio sexualeko gaixotasunak
“Badaude gaur egun 30 bakteria, birus eta parasito mota transmisio sexualeko gaixotasunen eragile direnak, nahiz eta gure ingurunean batzuk izan arruntenak. Prebentzioak eta garaiz egindako tratamenduek dute garrantzia, gaixotasun kronikoak (hiesa), haurdunaldiko konplikazioak, ugalkortasunik eza, umetokiko lepoko minbizia eta heriotza eragin ahal dutelako horietako batzuek, garaiz diag- nostikatzen ez badira”. Honela hasten du Alaitz Pagaldai ginekologoak transmisio sexualeko gaixotasunen gaineko gogoeta PUNTUA aldizkarian.
Hemen jarraipena:
“Herrialde garatuetan infekzio horien konplikazioak dira arrazoi nagusi medikuarengana jotzeko. Baina, hala ere, asko eta asko diagnostikatu gabe gelditzen dira, bai sintomarik ez dutelako, zein, izatekotan, oso ahulak izaten direlako, edota, beste askotan, erlijio arazoengatik ez direlako medikuarekin kontsultatuko.
Hainbat transmisio modu
Transmisio bide garrantzitsuena sexu harremanak izaten dira, baina badira beste bide batzuk infekzioa transmititzeko. Adibidez, haurdun dagoen emakume baten kasuan, haurdunaldian zehar eta erditze garaian fetuari transmititu ahal dio, horrela gaitza ere fetuarengan sortuz (malformazioak, itsutasuna…)
Munduan 340 miloi infekzio kasu berri sortzen dira urtero, batez ere emakumezkoetan, eta hazkuntza horren zergatia bi arrazoi nagusi hauen ondorioz izan da: alde batetik, biztanleriaren migrazio mugimenduak herrialde batetik bestera ugaritu direlako; bestetik, antisorgailuak eskuragarri direnetik sexu harremanak ugariagoak direlako, eta gero eta adin gazteagoetan.
Ze gaixotasun dira ohikoenak?
Gure ingurunean izaten diren gaixotasun ezagunenak trikomoniasia, gonorrea, klamidiasia, HPV (giza papiloma birusa), sifilia eta hiesa dira. Nahiz eta badauden transmisio sexualeko beste hainbat gaixotasun hemen oso arraroak direnak, nahiz eta beste herrialde batzuetan ugariak izan.
Trikomoniasia, adibidez, ugariena da; infekzio baginalen %10 eragiten du. Orokorrean ez du sintomarik izaten, baina, izanez gero, fluxu baginal berde-gris ugaria eta usain txarrekoa izaten da. Kasu horretan, lagun sexuala ere tratatu egin behar da.
Gonorrearen kasuan, 2-5 eguneko inkubazio garaia izan ondoren sintomak eskasak edo bat bera ere ez du ematen. Eta barruko ugal aparatuan bakarrik du eragina. Asko eta asko tratatu gabe gelditzen dira ez duelako sintomarik eragiten. Beraz, tratamendurik jasotzen ez badu, baliteke pelbiseko gaixotasun inflamatorioa sortzea, eta, ondorioz, falopio tronpen itxiera ekar dezake, eta emakumearengan ugalkortasunik eza eragin.
Klamidiasiaren kasuan, inkubazio garaia 10-16 egunekoa da eta sintomak eta eraginak gono- rrearen berdintsuak izaten dira.
Herpes genitalak ultzera mingarriak sortzen ditu genitaletan eta oso kutsakorra da, bai ahoko mukosetan eta genitaletako mukosetan. Eta lurralde garatuetan bere eragina oso handia da.
Sifiliaren kopurua orokorrean asko jaitsi da, baina badaude herrialde batzuk kopurua handitu dutenak. Sifiliaren kasuan hiru fase daude, bukaerako fasea da arriskutsuena, eta, hasierako fasea tratatzen ez bada, bost urteren ondoren %25ek ondorio larriak izango dituzte gorputzeko organo guztietan. Bestalde, haurdun dagoen emakume batek infekzio hori hartuz gero, malformazio garrantzitsuak ekar diezazkioke fetuari. Dena den, haurdunaldiaren 20. astean bai- no lehenago tratatuz gero, fetuak ez du sifili gaixotasunik izango. Horregatik da garrantzitsua haurdunaldiko lehenengo hiruhilekoan sifilia detektatzeko odol probak egitea.
Hiesaren kasuan ere, kaltea gorputzeko organo askotan iza ten da eta transmisio bide bat harreman sexualak direla jada nik oso ezaguna da, nahiz eta ez den bakarra. Eta gaur egun gaixotasun kronikoa izatera hel du da tratamendu berriei esker.
Giza papilomaren birusa (hpV)
Hori da, gaur egun, inpaktu handien duena sortu berri diren bakunei esker. Birus horrek eragindako gaitzak askotarikoak izan daitezke: alde bate tik, arinak, hau da, garatxo genitalak; eta bestetik, gaitz txarrak, uzkiko, oro faringeko, bulbako, baginako zein ume toki lepoko kantze rrak. Gaur egun, transmisio sexualeko infekzio guztien artetik hilkortasun tasa handiena umetoki lepoko kantzerrak eragiten du. Hain zuzen ere, urtero umetoki lepoko kantzerren 500.000 kasu berri diagnostikatzen dira eta 250.000 kasutan heriotza eragiten du. Gaur egun, emakumeen artean bigarren ugarien den kantzerra da azken hori.
Sortu duten bakuna berri hori da azken urteotan umetoki lepoko kantzerraren intzidentzia erabat jaitsiko duena. Eskoletako bakuna egutegian sartuta dago dagoeneko, baina emakume guztiei dago bideratuta, kantzer prebentzio tasa handia lortzen duelako birus horrek eragiten duen organo guztietan. Etorkizunean, beraz, HPVk eragiten dituen kantzerren intzidentzia asko jaitsiko dela espero da. Eta dauden gutxiak detekzio goiztiar programaren bitartez geroago eta fase aurreratuagoetan diagnostikazen dira.
Preserbatiboa
Baina trasnmisio sexualeko gaixotasunen artean, benetan garrantzistuena dea jendartearen eta, batez ere, gazteen aurrean informazio egokia ematea da. Hau da, prebentzioaren aurrean ondo heztea, gazteengan izaten delako infekzio tasarik handiena. Ezinbestekoa da preserbatiboaren erabilera bultzatzea, preserbatiboa delako gaur egun transmisio sexualeko gaixotasun horien guztien aurrean herritarrak babestu eta prebenituko dituena”.
Iruzkinik ez "Transmisio sexualeko gaixotasunak"