Ilazki Gainzak eta Nerea Uriak duela bost urte sortu zuten Kalaka kooperatiba. Komunikazioa eta berdintasuna ardatz hartuta, hainbat zerbitzu eskaintzen dituzte, baina horiez gain, haien produktuak ere egin dituzte haurrak nahiz helduak feminismoan hezteko: liburu bat eta karta-joko bat, alegia.

Nolatan erabaki zenuten zuen materiala sortzea?

Hainbat zerbitzu eskaintzen ditugu (Berdintasun Planak, diseinu eta maketazio lanak, komunikazio estrategiak, formakuntzak…) baina hasieratik eduki dugu gogoa zerbait gurea egiteko; izan ere, bezeroekin zaudenean, haien eskarien arabera egin behar duzu lan, eta gehienetan polita eta aberasgarria den arren, muga horiek gabe lan egiteko gogoa ere bageneukan. Gainera, bestetik, beharrak eta hutsuneak ere sumatzen genituen…

Zein esparrutan atzeman zenituzten gabezia horiek?

Urte hauetan zehar egindako formakuntzetan ikusi dugu, emakume erreferenteen alorrean, hutsunea nahiko handia dela. Hortik sortu zen ideia, eta hasteko, Emariak liburua sortu genuen. Liburu bat egitea modu errazena eta egingarriena zela pentsatu genuen, eta diru laguntza batekin egin genuen aurrera.

Eta horren ostean etorri zen karta-jokoa, ezta?

Liburuak espero ez genuen zabalpena izan zuen; leku askotan jarri zen salgai, eta oraindik ere eskuratu daiteke gure webgunean. Gainera, eskoletatik ere eskatu zuten, eta feedback positiboa jaso genuen gurasoengandik ere. Guretzat oso polita izan zen maitasun osoz zabaldutako lanak erreakzio hain onak piztea. Hala, gaia lantzen jarraitzea pentsatu genuen, baina beste era batera: hamaika buelta eman ostean, karta-joko bat sortzea erabaki genuen.

Nolakoa da jolasa?

Karta-jokoan askotariko emakumeak daude, eta arloka daude banatuta, hiruko taldeetan (asmatzaileak, lanbide maskulinizatuetan aritutakoak…).  Jolasteko modu bat da kartei buelta eman eta multzoak osatzea, baina beste zenbait modutan ere erabil daitezke. Modu asko daude jolasteko. Eta kartekin batera, liburuxka bat ere kaleratu genuen; bertan denbora-pasak eta jolasak daude, denak emakume erreferenteei lotuta.

Liburuak adinako arrakasta izan dute kartek?

Bi astetan saldu ziren guztiak; jokoak oso harrera ona izan du. Oraindik salmenta punturen baten eskuragarri dago aleren bat, baina… Aspaldi agortu zitzaizkigun guri.

Ale gehiago aterako dituzue?

Ez… Jokoa diru laguntza bati esker atera genuen, eta orain arte gehiago atera ez baditugu, arrazoi ekonomikoengatik izan da. Dirua behar da ideiak gauzatzeko, eta oso zaila da era pertsonal edo pribatu batean hori lortzea. Materiala ahalik eta merkeen jartzen saiatzen gara, jendeak erraz eskuratu dezan. Baina, orain, jokoa berriz salgai jartzeko, prezioa dezente igo beharko genuke, eta ez zaigu bidezkoa iruditzen. Pena da, baina arrakasta bezala utziko dugu.

Arrakasta horren atzean zer dagoela uste duzue?

Argi ikusten da, alde batetik, parekidetasunean hezteko ikuspegia geroz eta zabalduago dagoela. Baina bestetik, behar nabarmen bat dago: baliabide falta. Esanguratsua da eskola askok eskatu digutela materiala, batzuetan, oso zaila izaten baita liburuetatik harago gai hauek lantzea –eta are gehiago curriculum zehatza bete behar denean–. Bestetik, gurasoek ere asko eskertzen dute halakoak erabili ahal izatea, izan ere, askotan, gogoa egoten den arren, materiala falta izaten da etxean ere.

Gainera, euskarazko materiala aurkitzea ere ez da samurra izaten…

Ez, eta oso garrantzitsua iruditzen zitzaigun hori. Zorionez, gaztelaniaz eta ingelesez lanketa handia egin da historiako emakumeen inguruan, eta material asko dago. Dena den, egia da guk liburua argitaratu ostean, gisa horretako beste lan batzuk ere atera direla euskaraz. Antza, batek baino gehiagok geneukan asmoa bueltaka, eta hori seinale ona da.

Zertaz konturatu zarete prozesu hauen ostean?

Konturatu gara helduok ere ez dugula emakume erreferenteen berri. Gure formakuntza formal eta ez-formalean ez dira emakumeen istorioak eta bizipenak landu. Beti gizonen ikuspegitik jardun dugu eta gizonen izenak baino ez dira agertu ikasgai guztietan. Horrela oso zaila da helduok haurrei emakumeen berri ematea…  Dena den, argi utzi nahi dut ez garela errudun sentitu behar. Jaso dugun –eta oraindik jasotzen dugun– hezkuntzan dago arazoa, nahiz eta gutxika bada ere, aldaketaren bidean goazen.

Hortaz, egin duzuena baliagarria da haurrentzako nahiz helduentzako…

Hori da. Adibidez, liburuan biografia laburrak daude –edozeinek ulertzeko modukoak–, eta baita ilustrazioak ere. Hala, irakurtzen jakin gabe ere, marrazkiek iruditegia zabaltzen laguntzen dute; besteak beste, hainbat kontu normalizatzen joateko.

Materialen asmoa da haurrek nahiz helduek kontzientzia garatzea, eta ikustea zenbat diren –eta zenbat alorretakoak– lorpen ikaragarriak egin dituzten emakumeak. Gainera, garrantzitsua da halakoak egitea, gehienetan bilaketa oso sakona egin behar delako emakumeen istorioak aurkitzeko.

Zein asmo duzue aurrera begira?

Egoera honekin nahiko lan dugu eguneko zerbitzuekin aurrera egiten, baina baditugu ideia berriak esku artean, eta etorkizunean gauzatzea espero dugu.

Zein da azpimarratu beharreko mezua?

Gakoa helduengan dagoela. Guk aldatu behar dugu ikuspuntua lehenengo, eta gero baliabideak sortu eta eskuratu behar ditugu, txikiekin lantzeko.

Etiketak: