Berria egunkariko Mantangorri gehigarrian elkarrizketa egin zion Ane Insausti kazetariak Mari Eli Ituarte itzultzaileari. Desirée Bela-Lobedde idazle eta ekintzaile antiarrazistaren Haragi kolore liburua itzuli du Ituartek. Liburuan, haragi koloreen aniztasunaren inguruan hausnartzen da, guztien inklusiora bidean. Hemen uzten dizuegu Insaustik Ituarteri egindako elkarrizketa.

Margoak dira ipuineko protagonista. Zein da abiapuntua?

Margo kutxa batean daude hainbat kolore, urduri, badakitelako lanera atera beharko dutela. Eskolako lehen eguna da, eta marraztu behar dute udan egin dutena. Ematen du ez daukala mezurik, direla koloretako margo batzuk, eta errealitatea zer den irudikatu behar dutela.

Horietako bat da Haragi Kolore. Noiz aterako zain dago.

Bai, berak pentsatzen du berehala aterako dutela, familiak marrazteko. Baina kostako zaio norbaitek bera aukeratzea, aukeratzen dituztelako beste hainbat kolore.

Izan ere, zer da haragi kolorea?

Ematen du ipuinak ez duela mezurik, baina hausnarketa sakonera eramaten gaitu: zer den haragi kolorea, zenbat haragi kolore dauden, eta ez bakarra, suposatu izan den moduan. Horregatik dauka Haragi Kolore izena; guk ere umetan horrela izendatu izan dugu. Kontua da gaur egun daukagun aniztasunarekin, haragi kolore asko daudela. Ipuin hau arrazakeriaren aurka egiteko eta aniztasunari duen balioa emateko album ilustratu bat da.

Eta protagonista aniztasuna ikusten hasiko da inguruan.

Bai, ateratzen da eskolako patiora, eta ikusten du zenbat berde dagoen zuhaitzetan, edo eskolako familien artean, irudikatzen dira bi ama, aita bakarra… osaera desberdineko familiak.

Nola moldatu zara lana itzultzeko?

Erronka izan da; lehenengo bilatu nuen egileak nor ziren, zer egin duten aurretik… primeran ulertu nuen albumaren nondik norakoa. Gero, erabakiak hartu behar dira, hizkuntzari dagozkionak.

Ez da kasualitatea egileak nor diren.

Eta tandem oso ederra osatu dute. Idazlea, Desiree Bela-Lobedde, aktibista da, eta, Espainian jaioa den arren, bere sustraiak Ekuatore Gineakoak dira. Hainbat lan dauzka eginda helduontzako, esate baterako Ser mujer negra en España (Espainian emakume beltz bat izatea).

Eta ilustratzailea?

Lydia Mba ere afro-espainiarra da, eta badu esaldi bat: «Ume guztiek izan behar lukete irakurtzen dituzten istorioetan euren burua islatua izateko aukera». Haurrentzako ilustratu dituen albumetan hazpegi edo itxura afrikarreko umeak marrazten ditu, horiei ere lekua egiteko gure gizarte txuri honetan.

Mezua positiboa da, ezta?

Mezua ez da ezkorra edo zigortzailea, guztiz kontrakoa da. Positiboa da: «Aniztasun hau guztia dago, ezagutu egin behar dugu, preziatu, eta denon artean komunitate bat osatu». Denontzako lekua dagoelako.