Mugak ezartzearen artea

Modu aktiboan eta pasiboan entzuten dugu haurrek mugak behar dituztela eta horrela justifikatzen dugu edozein muga ezartzea, bere pertsona eta bizipena ezabatuz: “Esan dizut txikia zarela eta hortik jaisteko” “hotz egiten du eta berokia jarri behar duzu” “hamarretarako etxean egon behar zara, ez dira kalean egoteko orduak eta”…

Zergatik jarri nahi dugu muga hori eta gure seme-alabek bete ditzaten? Muga hori guk behar dugu, gure beharrak zaintzeko oso modu garbia delako (segurtasuna, lasaitasuna, begirunea, zaintza…), baina ez gure seme-alabek muga hori behar dutelako. Berak, bere aukeraketak egitea behar du, ulertua izatea, auto afirmatzea, taldeko kide izatea, esploratzea, dibertitzea …, baina agian ez hamarretako etxean egotea, berokia jartzea edo igo den zuhaitzetik jaistea.
Honek ez du esan nahi mugak behar ez dituztenik edo nahi dutena egiten utziko dugunik. Haurrek gure erreferentziak zein diren jakitea behar dute, eutsiak izatea eta alderdi desberdinetan non gauden jakitea (nondik nora ez, eta nondik nora bai), horrek beraien garapen egoki eta osasuntsu baterako beharrezko duen segurtasuna ematen baitie. Mugak jartzerako orduan desberdintasuna ondorengoa izan daiteke: gure seme-alabak zer egin behar duen edo ez jakitearen uste osoz jarritako mugak diren edo gure beharrak zaintzeko helburutik, guraso bezala ditugun erreferentzi batzuetatik jarritako muga argi eta irmoak diren, berak ezagutu eta kontutan hartu ditzan.

Garrantzitsua da erreferentziak edo mugak oso pertsonalak direla ikustea; izan ere, familia batek irizpide oso desberdinak izan ditzake, eta, are gehiago, bikotean bertan ere desadostasunak egon baitaitezke. Muga horien bidez gure beharrak asetzeko erabili nahi ditugun estrategiak gatazkan daude, baina ez zaindu nahi ditugun beharrizanak. Mugetatik jaiotzen diren beharren arteko lotura aurkitzea, guztiak zaintzen dituzten irtenbideak aurkitzen hasteko aukera bat izan daiteke.

Gure seme-alabei muga sendo eta arduratsua ezartzekoan planteatu dezakegun erronkak bi ardatz izan ditzake, guri dagokiguna eta baita eurei dagokiena. Horrek elkarrizketaren bidea igarotzea esan nahi du; batetik, bakoitzaren sentimenduak eta beharrak kontuan hartuta gure muga adierazteko eta bestetik, beraien bizipen erreala aitortu eta aintzat hartu ostean, beraien eta inplikatutako guztien beharrak zainduko dituen ekintzaz osatuz jarri ahal izango dugu muga hori.

Muga batek gure erreferentziak transmititzeko helburua bete dezan eta biena zaindu dezan, beharrezkoa da muga sendoa, argia, irmoa eta batzuetan mugaezina izatea. Bigunak eta permisiboak izatea, geure burua ez zaintzea dakar, eta azkenean, gure seme-alabena ere. Sendoa eta irmoa izanagatik, maitasunez jartzearekin bateragarria da. Paradigma honetatik, ez dugu nahi mugak bestearentzat garrantzitsua dena kentzea, baizik berarena ere bateratzea. Horregatik, BAINA erabili ordez, ALDI BEREAN lagungarriago izango zaigu.

Mugak jartzeko osagaiak

Adibidez, gure semeak “ergela, marjinatua, ez duzu gurekin jolastuko”, esaten badio:

Enpatia ematea: ez da berdina “ez” ulermenik gabe jasotzea edo guregan bizirik dagoen hori ikusten dela ziurtatu ondoren “ez” esatea.

• Zuk ondo dakizun zerbaitekin gogaituta zaudela imajinatzen dut, eta beharbada zuretzat garrantzitsua da zure desadostasuna adieraztea. Horrela al da?

ALDI BEREAN

Gurea adierazten dugu: gure Sentimenduei eta premiei lotuta doan muga bat da, eta ez “zuretzat ez da ona” izatearen ideiaz kargatuta. Horrek, muga hori ez doala bere aurka ulertzen lagunduko dio, baizik eta gure balioekin, irrikekin edo beharrekin erlazionatuta dagoela.

• Ezin dut onartu min egitea, niretzat errespetua oso garrantzitsua da, tratu atseginaz gozatzea eta besteei kalterik egin gabe adieraztea.

Bera ere inporta zaigula eta kontutan hartuko dugunaren asmoa demostratuko duen ekintza bat. Baliteke ez onartzea edo berehalakoan ez topatzea, baina eskaintza irekita geratzen da baita bere erantzun, eragozpen edo konponbideak jasotzeko ere.

• Zer iruditzen zaizu molestatu dizuna esatea, “tonto, marjinado” esan gabe?

Seme-alaben frustrazioa eta haserrea onartu, inori ez baitzaio gustatzen “ez” entzutea, eta hauek ere mintzen baitira; beraz, ondoeza adierazteko eskubidea dute, eta beraien garapenerako osasungarria da.

Muga ikastera bideratuta dago. Prozesua ez da mugarekin amaitzen, baizik portaera horretara eramaten duena zainduko lukeen pieza erabilgarri batzuk sartuz. Modu sortzailean, ahalegin zintzoa eta benetakoa egin dezakegu beraiek zaintzeko dugun nahia gure seme-alabek senti dezaten. Orduan, barne hartzen duen muga bat da, besarkatzen duena, aztoratzen ez duena eta inposizioa ez dena. Guraso batek bere seme-alaben hazkundean zaintzearen nahiari erantzuten diona.