Urko Arozena Musikeneko irakaslea da. Musika ikasten – Ikasketa neuroemozionala liburua kaleratu berri du. Errepikapenen ikasteko modua alde batera utzi, eta hausnarketaren nahiz ikasketa auditibo eta bisualaren aldeko apustua egiten du, ia 20 urteko ibilbidean oinarrituta; bere eta ikasleen esperientzia kontuan izanda.

Nolatan murgildu zinen neurozientziaren munduan?

Bizitzan gaizki sentitzen hasi nintzen, gutxi gorabehera, 30 urte nituela. Seme-alabak eginak, lau-sei urte inguru zituzten, lanean, bikotea… nituen. Baina bat-batean konturatu nintzen, besteek nigandik espero zutena egiten egon nintzela, edo modu horretan bizitzen. Behingoz, nire barruari begira hasi nintzen eta horrek ekarri zidan meditazio mundua ezagutaraztea, eta barru lanketa potente baten ondorioz, konturatu nintzen galduta egon nintzen bezala, ba jende gehiago ere hala zegoela. Hori guztia 2005ean edo. Nik txistua eta perkusioa ikasiak nituen, eta hor hasi nintzen probatzen ea benetan emaitzak ikusten ziren, eta flipatu egin nuen. Ordura arte irakatsi ziguten, jasotzen genuen ikasketetan aurreratu zenezakeela ulertu eta errepikatzen bazenuen; hau da, mila aldiz errepikatzen baduzu zerbait, 20 aldiz errepikatuta baino gehiago aurreratuko duzu. Perkusioa eta txistua, bakoitza, hamar urteko karrera bat da. Guztira 20 urte dira. Horien ondoren, ikasi nuen barruko lanak eta bisualizazio lanak lantzen dituen bide bat bazela. Kirolariak lesionatzen zirenean, begiak itxita entrenatzen jarraitzen zutela ikusi nuen, eta askoz gehiago aurreratzen zutela, lesiorik gutxiago edukitzen zituztela, hobeto sentitzen zirela… Hori lehendabizi nire buruarengan aplikatzen hasi nintzen, eta ikusi nuenean hala sentitzen nuela, ikasleekin hasi nintzen lanketak egiten. Mundu oso-oso bat zabaldu zitzaidan. 

Musika ikasten – Ikasketa neuroemozionala liburua idatzi duzu.

Ni kontserbatorioko irakaslea naiz. Meditazio munduan ikusi dudana izan da, gizakia izakia dela eta izaki bezala osotasun batean eduki behar dela kontuan. Konturatzen naiz, hezkuntza konpartimentatua dagoela. Eta horrek zer ekartzen du? Kontuan ez izatea ikaslearen emozioak, egoera… Ikaslea produktua izango balitz bezala tratazen da askotan. Eta horrek ekartzen ditu frustazioak, ikasle askok uzten du musika, ikasgelatik negarrez ateratzen dira… Irakaskuntza oso intelektualizatuta dago musikari dagokionez. Begira ze kuriosoa den, baina musikaren funtsa emozioak transmititzea da. Baina, orokorrean, irakasleek ez dituzte ikasleen emozioak kontutan hartzen. Beraz, nire aportazioa izan da txistu eta perkusio munduan ikasi dudana eta meditazio munduan ezagutu dudana bateratzea. Xehetasun batzuk kontuan hartuta, ikasle horri oroitarazi diezaiokegu emozioak espresatzeko ezagutu egin behar dituela. Kontuan izan behar ditu, eta horretarako denbora hartu behar du norberak, bere burua errespetarazi. 

Motibazioa oso garrantzitsua da musika ikasteko garaian.

Gure kasuan, kontserbatorioko irakasle askok nahikoa lan izaten dugu eskolatik kanpo. Askotan ikaslea izaki bezala tratatu beharrean, musikari bezala tratatzen da, eta hurrengo egunerako gauzak eskatzen zaizkio. Baina ikasleak pentsatzen du: Nola? Irakasle horrek kontuan izaten al du ikasgai pila ditudala? Bikoteak utzi egin nauela? Nire familian diruz larri gabiltzala? Ni euskalduna naizela, eta berak ingelesez hitz egiten didala? Egia da gure eskolan sartzen direnek argi dutela zer ikasi nahi duten, gutxienez, 10 urte instrumentuarekin pasa behar dutelako. Zenbat urtez egongo dira instrumentua eta ikaslea biak bakarrik? Orduan, motibazioa sakratua da. 

Musika ikaste prozesua planteatu duzu liburuan. Ikasketa prozesua nolakoa izango litzateke?

Garrantzitsua da helburuak finkatzea, lan espazioa zaindu behar da, tresna zaindu behar da, baina norbera ere zaindu behar da: elikadura, ze lagun ditugun, bikote harremanak… Nik ez dakit ikaslea zerk motibatzen duen. Nik galdetu egiten dut zenbateraino dagoen motibatua. Gehiago motibatzea behar badu, begiak ixteko eskatzen diot ikasleari. Autogidaritza bilatu behar da. Zer sentitu, usaindu… duten gustuko momentu batean ere galdetzen diet, adibidez. Begiak itxi eta irudikatu egiten du. Ez badu ezer esaten sentitzen ari delako da. Zientzia mundura jotzen baduzu, ikerketek esaten dute, neuromitoa dela, baina horrek funtzionatu egiten du. Normalki, mundu guztiak zaindu izan duena izan da kanpoko atala. Liburu bat hartzen duzunean, kanpotik ikusten dena zaintzen da. Analisiak egiten dira, azpimarraketak… Hori guztia zaintzen da, eta horrela ere ikasten da. Baina informazio hori gure garunean sartu behar da eta gero behar duzunean, etorri egin behar zaizu. Irakurri eta ulertzea normaltzat hartzen da. Musikan partitura bat datorren asterako eskatzen dugu. Esan bezala, azterketak eta analisiak egiten dira, baina hori nola ekarriko dut praktikara? Programazio neurolinguistikoan hainbat kontu ikasi nituen eta aurkitu ditut garunaren kanal bisuala erabiltzen duen ikasle asko errepikapenekin ikasi nahian. Zure garunak ez du ulertzen/ikasten errepikatuta eta auditiboki. Zure garunak hau ulertzen: partitura buruz irudikatu argazki bezala, begiak itxi eta instrumentua jotzeko gaitasuna ikusita, teklatua ikusiz edo behatzak nola mugitzen dituzun imajinatuz. Saiakera hori 12-15 aldiz egin da, gehiago aurreratzen da, errepikapenekin baino. Ikasleen adibide errealak daude liburuan, eta argi nabaritzen da honek balio duela. Dudarik gabe, ikaslearen nahia izan behar da modu honetan lagundu ahal izatea. Asko atzera botatzen dira, hasieran. Baina ikaskideen eboluzioa ikusten dutenean, gehiago animatzen dira.  Ondoren, metodo hau jarraitu nahi dutenei, ohiko galderak egiten dizkiet.

Egunerokotasunean ere erabil daitekeen praktika bat ere bada.

Guraso bezala seme-alabei halako gauzak erakusten badizkiegu edozein emaitza hobetzeko, azkenean, aitzakia da euren barnera sartzeko. Meditatuz eta galderak eginez, bera bere barrura sartu eta eguneroko bizitzan hartutako erabakiez hausnartzeko.