Jenny Silventek idatzitako Lokatzaren Pedagogia testua ekarri dugu guraso.eus egitasmora.

Zer gertatzen da euri egunetan ikastetxeetako patioak putzuz eta lokatzez betetzen direnean? Eskola askok jolastera ez irtetea erabakitzen dute. Familia askok uste dute hotz handiegia egiten duela eta haurrak bustitzen badira, gaixotu egingo direla. Beste pertsona batzuek uste dute zikintzea txarra dela. Eta beste batzuek… ez dute birritan pentsatzen… katiuskak jantzi, zira edo txamarra jantzi eta putzuak zapaltzera eta lokatzetan zikintzera ateratzen dira!

 Artikulu honekin,  lokatzarekin jolastearen “Bazenekien zer…” batzuk azaldu nahi ditut, lokatzarekin jolasteak, baina ez erosten dugun lokatzarekin (buztina), baizik eta lurrak ematen digun lokatzarekin jolasteak dituen abantailez idatzi nahi dut .

Harritu egiten nau lokatzarekin masaje bat egiteagatik ordaintzen duten edo lokatzarekin terapia jasotzen duten pertsonak egoteak, aldi berean zapatak putzu bateko urarekin pixka bat zikintzen direnean larritzen badira, eta zapatak  urratu egiten direla esaten badute.

… Lokatzarekin jolasteak zoriontsuago sentiarazten zaitu?

Lokatza ukitu eta manipulatzen denean, gure aldarteak hobera egiten du. Zergatik? Zientzialari batzuek lokatzaren zikinkeriak Mycobacterium vaccae izeneko bakterioak dituela jakin dute. Lurrean dagoen bakterio bat da, eta asma, minbizia, depresioa, lepra, psoriasia, dermatitis sinplea eta tuberkulosia duten gaixoengan duen erabilera ikertzen ari dira.

Mycobacterium vaccae delakoarekin kontaktuan egoteak serotoninaren ekoizpena estimulatzen du, zoriontasunaren hormona (Wikipedia, 2013). Baina hori ez da dena! Dorothy Matthews ikertzaileak ikusi du bakterio horrek ikasteko gaitasuna hobetu dezakeela, eta adierazi du oso positiboa izango litzatekeela eskoletan aire zabaleko ikaskuntzak programatzea, trebetasun berriak lortzeko (Sanz, 2013).

…Lokatzarekin jolasteak naturarekin lotzen zaitu?

 Ziur entzun duzuela naturaren defizitagatiko nahasmendua. Hitz hau erabiltzen lehena Richard Louv izan zen Last Child in the Woods izeneko liburu batean. Kezka orokorra dago haurrak naturarekin gero eta gutxietsiago daudelako. Eskoletan, patioak zuhaitzen bat izan dezakete (kasurik onenean) edo zementuz estalita egon daitezke. Eskola batzuetan baratzeak eta lorategiak sortzea sustatzen dute, baina… nahikoa al da? Nahikoa al da egunean aire zabaleko jolasaren (jolastokia) bitartekotza egitea? Nahikoa al da hiru hilean behin txango bat egitea? (Guztiak naturan ez daudela kontuan hartuta) Nahikoak al dira lur eremuak eta helduek egindako egiturak dituzten hirietako parkeak? Erantzuna ezezkoa da, ez da nahikoa.

Dymentek, 2003an, jolas librearen eraginari buruzko ikerketa bat egin zuen. Emaitzek erakutsi zuten haurren ikasteko gogoa eta nahia  areagotu egin zirela barruan zeuden eta patiora ordu batez baino irteten ez ziren ikasleekin alderatuta;

 maisuei dagokienez ere, areagotu egin zen irakasteko motibazioa. Lokatzak, testuinguru horretan, naturaren zati bat ematen du, harekin hobeto sentitzen laguntzen digu.

Askotan entzun dut, batez ere gure adinekoen ahotan, lurrarekin eta lokatzarekin jolastu eta haurrak “osasuntsu eta indartsu” hazten direla. Eta guztiz egia da! Azkenaldiko ikerketek erakutsi dute “joko zikinak” (terminoaren zentzu literalean) sistema immunologikoa hobetzen duela eta etorkizuneko alergiak prebenitu ditzakeela. Heldu askok beti eskuak garbi edukitzeko duten obsesioak babesik gabe uzten ditu haurrak. RichardGallo dermatologoak aurkitu zuen “estafilokoko” izeneko bakterioek hantura gutxitu dezaketela lesio baten ondoren, baina azalaren azalean daudenean bakarrik (Wardrop, 2009)

Utzi seme-alabak. Zikinkeria ona da. Zure seme-alaba egunero zikintzen ez bada, ez da bere lana egiten ariko. Ez du bere immunologia-sistema eraikiko. (Mary Ruebush)

.. Buztina jokatzeak gaitasun kognitiboak hobetzen ditu?

Lehen aipatu dugun bakterio berak (Mycobacterium vaccae), zoriontasuna sortzen duenez, motibazioa sortzen du eta funtzio kognitiboak hobetzen ditu.

… Lokatza jolasteak ikasten eta garatzen laguntzen die haurrei?

 Jakina da zentzumen-jolasa oso garrantzitsua dela, batez ere haur txikiengan. Baina lokatzarekin jolasten dutenean, alde sentsoriala ez ezik, mugimen-trebetasunak eta hizkuntza-trebetasunak ere lantzen dituzte, zientzia eta matematika egiten dituzte. Gainera, lokatza adierazpide artistiko bihur daiteke, eta jolas sinbolikoa eragiten du (buztinezko kafe eta pastel goxoak!!). Hasi behar al dugu Barroaren Pedagogia bati buruz hitz egiten?

… Lokatza jolasteak laguntzen al die haurrei ikasten eta garatzen?


Jakina da zentzumen-jolasa oso garrantzitsua dela, batez ere haur txikietan. Baina lokatzarekin jolasten dutenean, alde sentsoriala ez ezik, mugimen-trebetasunak eta hizkuntza-trebetasunak ere lantzen dituzte, zientzia eta matematika egiten dituzte. Gainera, lokatza adierazpide artistiko bihur daiteke, eta jolas sinbolikoa eragiten du (buztinezko kafe eta pastel goxoak!!). Hasi behar al dugu Barroaren Pedagogia bati buruz hitz egiten?… Lokatzarekin jolasteak sormena garatzen du? Sormena denon ahotan dago azkenaldian… eta arrazoiz! Pentsamendu sortzailearen garapena (pentsamendu kritikoari lotua) oraindik zintzilik dagoen gaia da. Basrrroa sormenezko adierazpide handia da, proposamen ugari egiteko aukera ematen duelako. Artful Kids bloga, zehazki “The Art of Mud” sarrera, jakinaraztera gonbidatzen zaituztet.

… Lokatza jolasteak ez du adinik?

Txikienak zentzumen-mailan lanpetuta egon daitezkeen bitartean, handienek eraikuntzak egin ditzakete eta helduok bainu terapeutikoa hartzen dugu. Lokatzak ez du adinik, publiko guztientzat da egokia! Eta gauza gehiago…

· Doako kontua da. Lurra eta ura besterik ez da behar.

 · Edonon dago!

· Ez dago lokatzik gabeko haurtzarorik